Σήμερα λειτουργούν στη χώρα 49 παράνομες χωματερές -Η Ελλάδα θα καταβάλλει 54.450 ευρώ για κάθε ημέρα μέχρι το κλείσιμο και την αποκατάσταση και της τελευταίας χωματερής
Έτοιμη για τα πρόστιμα του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης σχετικά με υποθέσεις που αφορούν στην λειτουργία παράνομων χωματερών πρέπει να είναι η χώρα μας.Βαρύς αναμένεται να είναι ο πέλεκυς καθώς στις 2 Δεκεμβρίου, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο θα ανακοινώσει την επιβολή χρηματικής ποινής στην Ελλάδα για τη λειτουργία δεκάδων παράνομων χωματερών, οι οποίες από το υπουργείο Περιβάλλοντος υπολογίζονται σε 49.
Η χώρα θα κληθεί να καταβάλει άμεσα 22 εκατομμύρια ευρώ και επιπλέον 54.450 ευρώ για κάθε ημέρα μέχρι το κλείσιμο και την αποκατάσταση και της τελευταίας χωματερής.
Από την πλευρά του το υπουργείο Περιβάλλοντος έχει εστιάσει τους τελευταίους μήνες στην ελαχιστοποίηση των δυσμενών επιπτώσεων, επιβάλλοντας τη μεταφορά σκουπιδιών σε όποια περιοχή διαθέτει στοιχειώδεις συνθήκες διαχείρισης.
To 2005 λειτουργούσαν 1.125 παράνομες χωματερές
Η Ελλάδα καταδικάστηκε για πρώτη φορά το 2005 για τη λειτουργία 1.125 παράνομων χωματερών. Το 2009 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κίνησε και πάλι την προδικαστική διαδικασία, καθώς η χώρα μας δεν είχε συμμορφωθεί, και τον περασμένο Ιούνιο η υπόθεση κατέληξε και πάλι στο Δικαστήριο. Η Ελλάδα θα τιμωρηθεί για την ύπαρξη (τον Ιούνιο, οπότε και εκδικάστηκε η υπόθεση) 70 ενεργών χωματερών και ακόμα 223 κλειστών που δεν είχαν αποκατασταθεί.
Με δεδομένο όμως ότι το πρόστιμο θα μειώνεται κατά 150 ευρώ ημερησίως για κάθε χωματερή που κλείνει ή/και αποκαθίσταται, η ελληνική πλευρά εξαντλεί τους τελευταίους μήνες όλα τα περιθώρια ελιγμών ώστε η δημοσιοποίηση της απόφασης να βρει τη χώρα με όσο το δυνατόν λιγότερες χωματερές. Στο πλαίσιο αυτό, τις προηγούμενες εβδομάδες αποφασίστηκε το άμεσο κλείσιμο των παράνομων χωματερών στη Στερεά Ελλάδα (6) και στην Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης (5), και η διάθεση των απορριμμάτων σε υφιστάμενους ΧΥΤΑ που λειτουργούν στην ευρύτερη περιοχή. Ανάλογες αποφάσεις πρόκειται να εκδοθούν μέσα στις επόμενες ημέρες και για άλλες περιοχές.
Σήμερα λειτουργούν 49 παράνομες χωματερές
Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία του υπουργείου Περιβάλλοντος, σε όλη τη χώρα λειτουργούν 49 χωματερές: 18 στην Πελοπόννησο, 16 σε Κυκλάδες και Δωδεκάνησα, 4 στο Βόρειο Αιγαίο, 4 στην Περιφερειακή Ενότητα Ηλείας και οι υπόλοιπες διάσπαρτες σε όλη τη χώρα. Μέσα στις επόμενες ημέρες ο αριθμός των χωματερών στην Πελοπόννησο θα μειωθεί κι άλλο, αφότου ελεγχθούν από το υπουργείο χωματερές που δηλώθηκαν ως άρτι σφραγισθείσες.
Παράλληλα, όλες οι χωματερές, είτε έχουν κλείσει είτε λειτουργούν, έχουν ενταχθεί σε κοινοτικά χρηματοδοτικά προγράμματα προς αποκατάσταση (ΕΠΠΕΡΑΑ ή ΠΕΠ), ενώ από τον Ιούνιο έως τον Νοέμβριο ολοκληρώθηκε η αποκατάσταση 49 κλειστών χωματερών.
Η Πελοπόννησος το μεγαλύτερο πρόβλημα
Το κύριο «αγκάθι», βέβαια, παραμένει η Πελοπόννησος. Οι χωματερές δεν μπορούν να κλείσουν αν δεν βρεθεί μια λύση. Ο διαγωνισμός για την ανάθεση σε ιδιώτη της διαχείρισης των απορριμμάτων σε όλη την περιφέρεια προβλέπει ότι ο ανάδοχος πρέπει εντός 10 μηνών να είναι σε θέση να κάνει «προσωρινή» διαχείριση (λ.χ. δεματοποίηση). Ομως ο ιδιώτης (ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή) βρίσκεται ακόμα στη διαδικασία αδειοδότησης, οπότε ο χρόνος δεν έχει ξεκινήσει να μετράει αντίστροφα.
Το υπουργείο Περιβάλλοντος, σε συσκέψεις με τοπικούς παράγοντες, το τελευταίο διάστημα προσπαθεί να συμμαζέψει τα ασυμμάζευτα προωθώντας λύσεις, όπως η μεταφορά σκουπιδιών σε λειτουργούντες ΧΥΤΑ στην Πελοπόννησο -ή γύρω απ’ αυτήν- ή η «προσωρινή διαχείριση», ήτοι η «αποθήκευση» των απορριμμάτων με κάποια στοιχειώδη επεξεργασία, μέχρι να δημιουργηθούν οι κατάλληλες υποδομές. Δυστυχώς το ΥΠΕΚΑ άργησε πολύ να βγει από την κατάσταση ύπνωσης.
Ακόμα ένα πρόβλημα στην υπόθεση της Πελοποννήσου είναι η καθυστέρηση, από πλευράς περιφέρειας, στην αποκατάσταση 82 κλειστών χωματερών. Η περιφέρεια έχει χρηματοδοτηθεί με 31 εκατ. ευρώ για τον σκοπό αυτό, ωστόσο η υπόθεση βρίσκεται ακόμα στις μελέτες.
Να μειωθεί ο αριθμός των ανοικτών Χώρων Ανεξέλεγκτης Διάθεσης Αποβλήτων (ΧΑΔΑ) στην Ελλάδα ή και να πάψουν να λειτουργούν οι ενεργές εντός του 2014 έχει βάλει πρωταρχικό στόχο το υπουργείο Ενέργειας και Περιβάλλοντος. Σκοπός είναι να μειωθεί το πρόστιμο των 54.450 ευρώ την ημέρα θα επιβληθεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, για τους μέχρι πρότινος 293 ΧΑΔΑ που παρέμεναν ανοιχτοί μέχρι τον περασμένο Ιούνιο στη χώρα. Σύμφωνα με το υπουργείο περίπου 3.000 ανεξέλεγκτες χωματερές έχουν σχεδόν εξαλειφθεί, με εξαίρεση περίπου 57 που κάποιες έχουν ενταχθεί σε προγράμματα του ΕΣΠΑ και αναμένεται μέχρι το 2015 να έχουν αποκατασταθεί. Από τους 57 οι μισοί είναι σε μικρά νησιά και 205 ανενεργοί μη αποκαταστημένοι.
Σημειώνεται ότι στις 2 Δεκεμβρίου είναι η ημέρα έκδοσης της απόφασης του δικαστηρίου και μέχρι τότε το υπουργείο «τρέχει» για να εμφανίσει η χώρα όσο γίνεται λιγότερους ανοικτούς ΧΑΔΑ, όπως επισήμανε σε σημερινή άτυπη ενημέρωσή της η γενική γραμματέας του ΥΠΕΚΑ Νάντια Γιαννακοπούλου. Το πρόστιμο των 22 εκατ. Ευρώ, που όριζε η πρώτη δικαστική απόφαση για τη μη συμμόρφωση της χώρας μας από το 2005 έως το 2009 δεν υπάρχει δυνατότητα να αποφευχθεί, αλλά οι πλέον προβληματικές περιοχές στην Ελλάδα παραμένουν η περιφέρεια Πελοποννήσου και τα νησιά του Νοτίου Αιγαίου, όπου καταβάλλονται προσπάθειες.
Σύμφωνα με τη γενική γραμματέα, έχει τεράστια σημασία για τον υπολογισμό του ημερήσιου προστίμου εάν έως τότε έχουν κλείσει όλοι οι ενεργοί ΧΑΔΑ και στη συνέχεια δημοπρατηθούν όλα τα έργα αποκατάστασης, με στόχο να έχουν ολοκληρωθεί το 2015. Να σημειωθεί σε αυτό το σημείο ότι τον Οκτώβριο του 2005 η Ελλάδα καταδικάσθηκε από το Δικαστήριο Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων για τη διάθεση αστικών αποβλήτων σε Χώρους Ανεξέλεγκτης Διάθεσης Αποβλήτων (ΧΑΔΑ) (1128 ενεργοί ΧΑΔΑ) και έδωσε προθεσμία για την αποκατάστασή τους έως το τέλος του 2008. Τον Απρίλιο 2009 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κίνησε προδικαστική διαδικασία για επιβολή χρηματικών κυρώσεων και τον Ιούνιο 2013 ανακοινώθηκε η εκ νέου παραπομπή της χώρας λόγω μη συμμόρφωσης με την απόφαση του 2005. Είχαν απομείνει 396 (90 ενεργοί και 306 ανενεργοί) από τους 3.036 ΧΑΔΑ που καταγράφτηκαν διαχρονικά. Η εκδίκαση της υπόθεσης έγινε τον Ιούνιο 2014 και επειδή είχαν ήδη αποκατασταθεί πλήρως στο μεταξύ 103 ΧΑΔΑ, τη μέρα της εκδίκασης (3 Ιουνίου 2014) υπήρχαν 70 ενεργοί ΧΑΔΑ και 223 ανενεργοί (συνολικά 293). Το Σεπτέμβριο 2014 η Γενική Εισαγγελέας ανακοίνωσε ότι εισηγείται:
• Κατ’ αποκοπήν πρόστιμο 22 εκατομμυρίων Ευρώ για τη μη συμμόρφωση με τη δικαστική απόφαση του 2005.
• Ημερήσιο πρόστιμο 54.450 ευρώ/ημέρα (μειωμένο σε σχέση με την εισήγηση της Επιτροπής, που ήταν 71.180), που υπολογίσθηκε για τους 293 ΧΑΔΑ που υπήρχαν προς αποκατάσταση τον Ιούνιο.
• Το ημερήσιο πρόστιμο θα απομειώνεται κατά 150 ευρώ κάθε φορά που είτε παύει η λειτουργία ενός ενεργού ΧΑΔΑ είτε αποδεικνύεται ότι δρομολογήθηκε η αποκατάσταση ενός ΧΑΔΑ.
Μεταξύ των ενεργειών του ΥΠΕΚΑ είναι ότι έχει τεθεί σε εφαρμογή ένα σχέδιο δράσης παύσης λειτουργίας του μέγιστου αριθμού ενεργών ΧΑΔΑ. Ειδικότερα:
Άμεσες Ενέργειες που σχεδιάζονται:
1) Εφαρμογή σχεδίου δράσης παύσης λειτουργίας του μέγιστου αριθμού ενεργών ΧΑΔΑ (μεταφορά σε νόμιμους χώρους σύμφωνα με την ευρωπαϊκή εμπειρία και προδιαγραφές, πιστοποίηση παύσης λειτουργίας, θεσμοθέτηση πλαισίου θαλάσσιας μεταφοράς αστικών απορριμμάτων, προσωρινή διαχείριση).
2) Άμεση δημοπράτηση, με ευθύνη της Περιφέρειας Πελοποννήσου, έργου αποκατάστασης των 82 ΧΑΔΑ της Πελοποννήσου. Το έργο συνολικού π/υ περίπου 31 εκατ. ευρώ εντάχθηκε πριν 2 έτη στο ΕΠΠΕΡΑΑ και αναμένεται η δημοπράτησή του.
3) Εφαρμογή των ΚΥΑ που εκδόθηκαν πρόσφατα βάσει της παρ.5 του άρθρου 57 του Ν.4042/2012 για την Περιφέρεια Ανατ. Μακεδονίας-Θράκης
4) Παρέμβαση για επίσπευση ενεργειών για την αποκατάσταση των ανενεργών αλλά μη αποκατεστημένων ΧΑΔΑ. Καθυστερήσεις σημειώνονται στις εξής περιπτώσεις:
• Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας (έργα με δικαιούχο την Περιφέρεια ή την Εγνατία Οδό ΑΕ)
• Περιφέρεια Αττικής (επαναδημοπράτηση έργων αποκατάστασης, επανεξέταση των μελετών)
• Περιφέρειες Βορείου Αιγαίου και Ιονίων Νήσων (αδικαιολόγητη καθυστέρηση σε έργα αποκατάστασης ανενεργών ΧΑΔΑ)
5) Ενίσχυση, επέκταση και αναβάθμιση της Ανακύκλωσης σε όλη τη χώρα, με προτεραιότητα στους δήμους με ΧΑΔΑ.
«Η διαχείριση αποβλήτων αποτελεί έναν ιδιαίτερα νευραλγικό τομέα, που συνδυάζει την προστασία του περιβάλλοντος με την αναπτυξιακή προοπτική και αποτελεί προτεραιότητα για χρηματοδότηση από τα διαρθρωτικά ταμεία της Ε.Ε», αναφέρει το υπουργείο και επισημαίνει, επίσης, ότι «το ΥΠΕΚΑ είναι υπεύθυνο για τη χάραξη της πολιτικής για τα απόβλητα, τη σχετική νομοθετική πρωτοβουλία και το συντονισμό και παρακολούθηση της εφαρμογής των δράσεων και έργων στην επικράτεια προκειμένου να τηρούνται οι περιβαλλοντικοί στόχοι, ως εκ τούτου είναι και ο αποδέκτης των καταγγελιών παραβίασης του σχετικού κοινοτικού δικαίου. Η διαχείριση αποβλήτων παρουσιάζει σε διάφορα πεδία προβλήματα, που οφείλονται μεταξύ άλλων, και στην κρίση που επηρεάζει τον ιστό της δημόσιας διοίκησης και δημιουργεί έντονη αμφισβήτηση κάθε απόφασης ή προσπάθειας μεταρρύθμισης».
Δημοσίευση σχολίου