ΑΝΑΖΗΤΩΝΤΑΣ ΤΗ << ΧΑΜΕΝΗ >> ΑΠΟΔΟΧΗ

«Είναι εύκολο να γίνεις γονιός, αλλά είναι δύσκολο να είσαι γονιός»  ( Βίλχελμ Μπους )

Ο διάσημος συγγραφέας Βίλχελμ Μπους μελετώντας τις οικογενειακές σχέσεις κατέληξε στη δυσκολία που έχει κάθε γονιός να προσπαθεί, όχι να είναι τέλειος αλλά αρκετά καλός για τα παιδιά του. Τέλειοι γονείς δεν υπάρχουν όπως δεν υπάρχουν και τέλεια παιδιά.

Γονιός δε γεννιέσαι, αλλά γίνεσαι μέσα από διάφορες και πολύπλοκες διαδικασίες και έχοντας το ένστικτο και όλα όσα βίωσες στην πατρική σου οικογένεια, οδηγό. Τα κατάλληλα βήματα που καλείται να ακολουθήσει ένας γονιός για την ανατροφή του παιδιού του δεν είναι καθόλου εύκολα ή απλά.

Όταν κάποιος γίνεται γονιός έρχεται αντιμέτωπος με το δικό του << εσωτερικό παιδί >>, δηλαδή ξυπνάνε οι αναμνήσεις των δικών του παιδικών χρόνων και ο τρόπος που ανατράφηκε από τους γονείς του. Η πλειοψηφία των γονιών ( συνειδητά ή μη ) ακολουθούν τον τρόπο με τον οποίο μεγάλωσαν, είτε είχαν καλά παιδικά χρόνια είτε όχι. Εξάλλου αυτός είναι και ο πιο εύκολος τρόπος για να μεγαλώσεις το παιδί σου.

Αντιγράφουν και αναπαράγουν ότι έχουν ζήσει οι ίδιοι ως παιδιά και τον τρόπο που μεγάλωσαν. Συνήθως αγνοούν κάποιον άλλον τρόπο ανατροφής και μεγαλώνουν το παιδί τους όπως μεγάλωσαν και οι ίδιοι. Αν ο τρόπος που ανατράφηκαν από τη πατρική τους οικογένεια είναι << υγιής >> τότε το πιο πιθανό να μεγαλώσουν τα δικά τους παιδιά σωστά και με υγιή πρότυπα.

Υπάρχουν όμως και περιπτώσεις που τα παιδικά βιώματα είναι άσχημα και επώδυνα.  Ακόμη όμως και σε αυτές τις περιπτώσεις όσο καλοπροαίρετος και να είναι ο γονιός, θέλοντας το παιδί του να μη βιώσει ότι βίωσε ο ίδιος ως παιδί,σαν αφετηρία παραμένει ο τρόπος που έχει βιώσει στη δική του πατρική οικογένεια.

Οι γονείς βλέπουν το παιδί τους σαν προέκταση του εαυτού τους, σαν κομμάτι τους και όχι σαν ξεχωριστή προσωπικότητα και οντότητα. Θέλουν το καλύτερο γι αυτό, να ζήσει όσα δεν έζησαν οι ίδιοι, να γίνει ό,τι δεν έγιναν, να κάνει ό,τι δεν έκαναν, προσπαθώντας να φτιάξουν το  << τέλειο παιδί >>. Αντί όμως αυτού συνήθως καταφέρνουν να φτιάξουν ένα φοβισμένο και αποπροσανατολισμένο παιδί.

Στο σύνολό του, οι γονείς καλούνται να εξασφαλίσουν συναισθηματική ασφάλεια στα παιδιά τους, τα δύο άκρα της οποίας αποτελεί η αποδοχή ή η απόρριψη του παιδιού και  το άλλο άκρο είναι να τους μάθουν την << υγιή >> πειθαρχία.

Η αποδοχή θεωρείται ως ο ακρογωνιαίος λίθος για μια <<υγιή>> ψυχικά και σωματικά ανάπτυξη ενός ατόμου.Η απόρριψη του παιδιού προκαλεί ανασφάλεια, χαμηλή αυτοεκτίμηση και αυτοπεποίθηση  και  έλλειψη εμπιστοσύνης  στον εαυτό του αλλά και στους άλλουςκαι είναι η πιο συχνή αιτία ενδογενούς κατάθλιψης και ναρκισσισμού  στην ενήλικη ζωή.

Οι γονείς που αποδέχονται τα παιδιά τους είναι στοργικοί, τα αγαπούν δίχως όρους και προσδοκίες,τα ενισχύουν ψυχολογικά , περνούν χρόνο μαζί τους,  δείχνουν κατανόηση για τα λάθη τους και τους μαθαίνουν το σωστό τρόπο χωρίς να τα επικρίνουν ή να τα κατηγορούν. Αντίθετα οι γονείς που απορρίπτουν τα παιδιά τους δείχνουν λιγότερη κατανόηση στις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν, τους ασκούν κριτική και συνήθως τα συγκρίνουν με συνομηλίκους τους.

Συνέπεια λοιπόν, των μη αποδεκτών συμπεριφορών σύμφωνα με τους γονείς, είναι το παιδί να κόβει όποια συμπεριφορά ή πράξη δεν ικανοποιεί τους γονείς με αποτέλεσμα να καταπιέζεται, να νιώθει δυσφορία και πολλές φορές να μη κατανοεί γιατί δεν πρέπει να έχει αυτή τη συμπεριφορά.

Έρευνες έχουν δείξει πως παιδιά που έχουν βιώσει την απόρριψη από τους γονείς τους τείνουν να επιλέγουν συντρόφους που δεν τους δέχονται όπως ακριβώς είναι, τους επικρίνουν και νιώθουν μειονεκτικά δίπλα τους. Εμφανίζουν μια πολυπόθητη ανάγκη για αποδοχή από το έτερο ήμισυ και συχνά απογοητεύονται διότι δεν παίρνουν την αποδοχή που χρειάζονται για να καλυφθούν οι ψυχικές τους ανάγκες και ανασφάλειες.

Για παράδειγμα, ένα παιδί που επικρίνεται από τους γονείς του για το βάρος του ή το συγκρίνουν οι γονείς του με το βάρος άλλων παιδιών, είναι σχεδόν σίγουρο πως ως ενήλικας θα αναπτύξει μια διατροφική διαταραχή. Θα έχει μια διαστρεβλωμένη σχέση με την εικόνα του και το φαγητό. Θα ψάχνει ένα ιδανικό σύντροφο όπου θα τον δεχτεί όπως ακριβώς είναι και θα τιθασεύσει τις ανησυχίες του περί της εμφάνισης του. Θα αναζητήσει δηλαδή την αποδοχή της εικόνας του από το σύντροφο του διότι δεν αισθάνεται καλά με τον εαυτό του.

Ένα ακόμη παράδειγμα θα μπορούσε να είναι ένα ζευγάρι επιστημόνων με παιδί 8 ετών με μαθησιακές δυσκολίες. Αδυνατούν να κατανοήσουν το πρόβλημά του παιδιού τους και νιώθουν καλύτερα να τον αποκαλούν << τεμπέλη >>πλήττοντας την αυτοεκτίμηση και την αυτοπεποίθηση  του. Επαναπαύονται σε αυτό και δεν αναζητούν βοήθεια για το παιδί τους. Το παιδί αυτό μεγαλώνοντας θα νιώθει κατώτερο από τους άλλους διότι δεν μπορεί να ανταπεξέλθει τόσο καλά όσο οι συνομήλικοι του.

Ένα παιδί για να αγαπήσει τον εαυτό του και να είναι ευτυχισμένο πρέπει οι γονείς του να το αγαπήσουν ανεμπόδιστα.  Η αυτοεκτίμηση του πλάθεται και ενισχύεται από την αποδοχή και την αγάπη αυτών. Αποδέχεται την αξία του και νιώθει καλά, όταν τα συναισθήματα του κατανοούνται, όταν προστατεύεται από κινδύνους, τιθασεύονται οι παρορμήσεις του, νιώθει ασφάλεια, σιγουριά και αισθάνεται  πως κατέχει μια ξεχωριστή θέση στη ζωή τους.

Ένα παιδί χρειάζεται επιβεβαίωση από τους γονείς του για τον εαυτό του, να τον θαυμάσουν για τα επιτεύγματά του, να το εκτιμήσουν, να το ενθαρρύνουν και να το επαινέσουν. Οι γονείς θα πρέπει να γίνουν ο καθρέπτης που αντανακλά το ίδιο και τα χαρίσματά του ώστε το παιδί να αισθανθεί καλά με τον εαυτό του και να πιστέψει στις δυνάμεις του.

Αν όμως το παιδί νιώσει πως δεν είναι σημαντικό, επικρίνεται για τα  λάθη του και τις παρορμήσεις του, οι ικανότητές του περνούν απαρατήρητες από τους πιο σημαντικούς ανθρώπους της ζωή του, τότε το παιδί απογοητεύεται.

Ως ενήλικας θα ζητήσει απεγνωσμένα τη χαμένη αποδοχή . Θα αναζητά το καθρέπτισμα από τους άλλους διότι δεν είναι σίγουρος για τον εαυτό του και τις ικανότητές του. Διότι ως παιδί δεν θαυμάστηκε στο έπακρο για κάθε τομή του ψυχισμού του.

Ως γνωστόν, ο μυθικός Νάρκισσος προσπαθούσε να αντικρίσει τον εαυτό του στο καθρέπτισμα ενός ποταμιού, διότι ως παιδί δεν είχε κάποιον να του πει την αξία του.  Ήταν μόνος και αναζητούσε μια αντανάκλαση στο βλέμμα των άλλων για να αισθανθεί καλά με τον εαυτό του. Ένιωθε κενός και προσπαθούσε να βρει τον εαυτό του μέσα από σημαντικούς άλλους. Ταύτιζε την αξία του με το πόσο σημαντικός φαίνεται στους άλλους.

Αν ένα παιδί δεν επιβεβαιωθεί από τους γονείς του, θα τρέχει μια ζωή για επιβεβαίωση από τους άλλους. Θα μεταμορφωθεί σε ένα αθλητή όπου το μόνο που το ενδιαφέρει είναι να κάνει μεγαλύτερα ρεκόρ με κάθε τίμημα, διότι συνδέει την αξία του με τη νίκη. Θα γίνει ανταγωνιστικός με τους άλλους αλλά και με τον εαυτό του διότι συγχέει την αξία του  με την επιβεβαίωση που θα πάρει από τους άλλους. Θα αναζητά μια αγάπη όπου θα του δίνεται όλη η αποδοχή που δεν είχε ποτέ από τους γονείς του.

Παιδιά που δεν είχαν πλήρη αποδοχή από τους γονείς τους δυσκολεύονται στις διαπροσωπικές τους σχέσεις και πληγώνονται πολύ εύκολα. Αντιθέτως, παιδιά που έχουν γίνει αποδεκτά από τους γονείς θα έχουν ευτυχισμένες σχέσεις και θα ξέρουν να αγαπούν, αλλά και να αγαπιούνται!

 

 

ΑΝΘΗ  ΚΥΡΙΑΚΟΠΟΥΛΟΥ