ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗΣ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑΣ ΠΑΙΔΙΩΝ ΚΑΙ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΓΟΝΙΩΝ

Αναμφίβολα, η οικογένεια παίζει το σημαντικότερο ρόλο στη διαμόρφωση τόσο της προσωπικότητας όσο και του χαρακτήρα του παιδιού. Μέσα από αυτή το παιδί μεγαλώνει και αναπτύσσεται ως  άτομο.

Η μορφοποιός δύναμη που έχει η οικογένεια στηρίζεται στο γεγονός ότι το άτομο παραμένει υπό την επίδραση της οικογένειας για μεγάλο χρονικό διάστημα και ιδιαίτερα στα πρώτα στάδια της ζωής του όπου ο ψυχικός του μηχανισμός είναι εύπλαστος.

Το βιολογικό φύλο ενός ατόμου είναι γενετικά καθορισμένο, ενώ υπάρχει και το κοινωνικό φύλο, που είναι πολιτισμικά και κοινωνικά κατασκευασμένο. 

 

Όταν οι μελλοντικοί γονείς πηγαίνουν στο γιατρό για να κάνουν υπέρηχο, το πρώτο πράγμα που ρωτάνε είναι τι φύλο είναι το παιδί. Αυτομάτως, αναλόγως, το φύλο του παιδιού και οι δύο γονείς οραματίζονται το μέλλον του καθώς και τις δραστηριότητες που θα κάνουν μαζί του.

 

 Αν είναι δηλαδή αγόρι θα του αγοράσουν μπλε ρουχαλάκια, αυτοκινητάκια και θα το μάθουν να είναι πιο ανεξάρτητος και δυνατός χαρακτήρας. Αντιθέτως, αν είναι κορίτσι θα του αγοράσουν ροζ ρουχαλάκια, κούκλες, κουζινικά σκεύη και οτιδήποτε παραπέμπει σε ένα κοριτσάκι.

 

Τα παιδιά διαμορφώνουν την ταυτότητα του φύλου και το σχετικό ρόλο μέσα από μια διαδικασία μάθησης που απαιτεί παρατήρηση, μίμηση, επιβράβευση και ενίσχυση. Τα παιδιά μαθαίνουν σταδιακά το ρόλο τους έχοντας ως πρότυπο τους γονείς τους. Ιδιαίτερα ο γονιός του ίδιου φύλου με το παιδί παίζει το πιο σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση της προσωπικότητας του αλλά και της συμπεριφοράς του.

Η πλειοψηφία των παιδιών στη ηλικία των δύο ετών μπορούν να χρησιμοποιήσουν άριστα τις λέξεις << μαμά >> και << μπαμπά >> και μπορούν να ξεχωρίσουν ένα άντρα από μια γυναίκα. Αυτό όμως δεν σημαίνει πως έχουν επίγνωση τι ακριβώς σημαίνει αυτή η ταξινόμηση.

Στην ηλικία περίπου των τριών έως έξι, τα παιδιά έχουν μια έμφυτη τάση να προτιμούν και να θέλουν ρούχα και παιχνίδια του αντίθετου φύλου. Αυτό είναι μια φυσιολογική παρόρμηση και τα βοηθά να κατανοήσουν το φύλο τους αλλά και των άλλων.

Τα παιδιά αντιλαμβάνονται σχεδόν απόλυτα τη σταθερότητα του φύλου στην ηλικία πέντε με έξι ετών. Από τη στιγμή που κατανοήσουν την ταυτότητα του φύλου τους, αυτή θα τους ακολουθεί για όλη τους τη ζωή.

Όταν όμως ο ένας από τους δύο γονείς είναι απορριπτικός ή απών τότε το πρότυπο που εισπράττει το παιδί δεν είναι θετικό και δεν αντλεί ικανοποίηση. Η έλλειψη επιβεβαίωσης και επιβράβευσης από το γονέα του ίδιου φύλου ή έστω από κάποια άλλη φιγούρα, θα οδηγήσει το παιδί να μη αγαπά τον εαυτό και να μην έχει αυτοπεποίθηση γι αυτόν.

 Το καθρέπτισμα που κάνει ο γονέας του ίδιου φύλου, είναι σημαντικό για την αυτοεκτίμηση του παιδιού. Επομένως, η ουσιαστικότερη βάση του παιδιού, η αγάπη για τον εαυτό του, γίνεται μέσα από το καθρέπτισμα.

Κάποιες φορές η παρουσία ενός γονέα είναι αδύνατη λόγω απώλειας ή διαζυγίου. Τότε το ρόλο αυτού του γονέα μπορεί να το παίξει κάποιο άλλο πρόσωπο. Πολλές φορές, γιαγιάδες και παππούδες αναλαμβάνουν αυτόν τον ρόλο.

Ουσιαστικά, για να ικανοποιήσει το παιδί την ανάγκη της ταύτισης, θα πρέπει να βρίσκεται σε επαφή με την αντρική και την γυναικεία φιγούρα. Ο  γονέας του αντίθετου φύλου είναι αυτός που βοηθά το παιδί να καταλάβει την διαφορά μεταξύ των δύο φύλων αλλά και την ίδια του την ταυτότητα.

Στην ηλικία 3-5 ετών που εμφανίζεται  το οιδιπόδειο και το σύμπλεγμα της Ηλέκτρας αντίστοιχα, τα παιδιά αναπτύσσουν μια ιδιαίτερη προσκόλληση στο γονέα του αντίθετου φύλου. Tα συμπλέγματα αυτά είναι μια φυσιολογική αναπτυξιακή εξέλιξη, αρκεί να υπάρξει και η λύση τους κάποια στιγμή. Συνήθως αν δεν λυθεί αυτό το σύμπλεγμα έγκαιρα υπάρχει η πιθανότητα   διαταραχής  στη ταυτότητα του φύλου.

Αν ο πατέρας  είναι απών ή κακοποιητικός τα αγόρια θα προσκολληθούν στην μητέρα. Αυτό θα τα κάνει να κάνουν μελλοντικά πιο εύκολες σχέσεις με γυναίκες αλλά μπορεί και να διαταράξει την ταυτότητα του φύλου τους. Τα κορίτσια που σε αυτό το στάδιο αναζητάνε την προσκόλληση στον πατέρα,  αν ο πατέρας δεν υπάρχει σταθερά στη ζωή τους, αυτό θα τα οδηγήσει να ψάχνουν στο μέλλον άντρες που θα είναι εκεί συνέχεια γι αυτές.

Με λίγα λόγια, η σωστή διαφοροποίηση θα βοηθήσει το παιδί  να εκτιμήσει τις ομοιότητες και τις διαφορές των δυο φύλων και θα το οδηγήσει στην αναζήτηση της πληρότητας από την σχέση του με το άλλο φύλο, μέσω του έρωτα.

 

 

 

ΑΝΘΗ ΚΥΡΙΑΚΟΠΟΥΛΟΥ