ΠΗΓΗ MONEYREVIEW
Ολοι θέλουν την «πρώτη και παντοτινή αγάπη», αλλά η «σιδηρά κυρία» της σοκολατοβιομηχανίας, Τίνα Κωτσιοπούλου, επιμένει στον δρόμο που χάραξε ο αείμνηστος θείος της, Γιάννης Κωτσιόπουλος
O μύθος λέει ότι τουλάχιστον τρεις φορές στο παρελθόν γνωστός χρηματιστής, από τους κορυφαίους συμβούλους σε θέματα επιχειρηματικών συμφωνιών, πήγε με την επιταγή στο χέρι στην οικογένεια Κωτσιόπουλου, αφού είχαν ολοκληρωθεί επιτυχώς, ως φαινόταν, διαπραγματεύσεις που είχαν κρατήσει επί μακρόν για την πώληση της ΙΟΝ. Και τις τρεις έφυγε άπρακτος και ας είχαν συμφωνηθεί τα πάντα πριν!
Πάντα την τελευταία στιγμή θα ερχόταν μία αντίδραση που, παραβλέποντας τα πολλά μηδενικά που συνόδευαν το ποσό της επιταγής, θα πατούσε πάνω στην «υποχρέωση» και την ευθύνη που αισθανόταν ο αείμνηστος Γιάννης Κωτσιόπουλος, ο άνθρωπος που με τον εξάδελφό του Γιώργο Καρκαζή έκαναν την ΙΟΝ αυτό που είναι σήμερα στην ακεραιότητα της εταιρείας, για την «ελληνικότητά» της κόντρα στην επέλαση των πολυεθνικών και απέναντι στους ανθρώπους της. Κάπως έτσι εξάλλου έχει φθάσει στα όρια του θρύλου η απάντησή του όταν τον είχαν ενημερώσει για πρόταση εξαγοράς από μεγάλη πολυεθνική: «Ρωτήστε τους πόσα θέλουν να τους εξαγοράσουμε εμείς. Η ΙΟΝ δεν πωλείται».
Και δεν ήταν λίγα τα «μεγαθήρια» που προσέγγισαν την ΙΟΝ. Kraft, Nestle, Nabisco, Vivartia ήταν μόνο μερικές από τις εταιρείες που έκαναν προσφορά για την ελληνική σοκολατοβιομηχανία.
Η στάση του Γιάννη Κωτσιόπουλου, που συνόδευσε επί δεκαετίες την ΙΟΝ κατατάσσοντάς την σήμερα σε ένα από τα λιγοστά «ιερά τοτέμ» της ελληνικής βιομηχανίας τροφίμων (σ.σ. μαζί με τα μπισκότα Παπαδοπούλου και τη Γιώτης) που μπαίνουν στα ελληνικά νοικοκυριά μεγαλώνοντας γενιές και γενιές, παραμένει, ως φαίνεται, ακέραια.
Ο συνεχιστής της οικογενειακής επιχείρησης, η ανιψιά του Γιάννη Κωτσιόπουλου, Κωνσταντίνα (κατά κόσμον Τίνα) Κωτσιοπούλου, έχει απορρίψει τουλάχιστον τρεις προτάσεις που έχουν κατατεθεί από το 2015 και μετά. Είναι το έτος που έφυγε από τη ζωή ο Γιάννης Κωτσιόπουλος και ανέλαβε η ίδια τα ηνία της εταιρείας υποστηριζόμενη από διευθυντικά στελέχη που και τα ίδια «μεγάλωσαν» μέσα στην ΙΟΝ. Μία εποχή κατά την οποία οι επίδοξοι αγοραστές θεωρούσαν ότι η επόμενη γενιά θα μπορούσε να ανοίξει την πόρτα με την προοπτική ενός ντιλ. Παρ’ όλα αυτά η κυρία Κωτσιοπούλου έδειξε ότι παραμένει αταλάντευτα προσηλωμένη στην οικογενειακή… παράδοση, απορρίπτοντας κάθε πρόταση εξαγοράς ανεξαρτήτως του ποσού και των μηδενικών που την συνοδεύουν. Ετσι, τα πρώτα «όχι» ήταν κάθετα και απόλυτα, είτε αφορούσαν τα funds που την προσέγγισαν, είτε οι βολιδοσκοπήσεις που επιχείρησε τουλάχιστον μία πολυεθνική, αλλά και η Chipita, που όπως αποκάλυψε ο ίδιος ο κ. Σπύρος Θεοδωρόπουλος είχε κάνει το 2016 μία προσπάθεια προσέγγισης με στόχο την εξαγορά.
Ισως γι’ αυτό και δημιούργησε μεγάλη αίσθηση η αποκάλυψη την περασμένη εβδομάδα ότι το επιχειρηματικό «φλερτ» Θεοδωρόπουλου – Κωτσιοπούλου αναθερμαίνεται. Οι πληροφορίες, δε, ακόμα και για προχωρημένες συζητήσεις, καθώς έρχονταν από διαφορετικές πηγές, με φόντο το σχέδιο του κ. Θεοδωρόπουλου για τη συγκρότηση ενός νέου μεγάλου ομίλου τροφίμων, μετά το χρυσό ντιλ ύψους 2 δισ. δολ. με το οποίο πώλησε την Chipita στη Mondelez International, έριχναν νερό στον μύλο των σεναρίων για το μέλλον της ιστορικής σοκολατοβιομηχανίας.
Χρειάστηκαν περίπου 30 ώρες και 32 λέξεις σε ένα κείμενο με τίτλο «Η ΙΟΝ διαψεύδει» για να προχωρήσει η εταιρεία σε επίσημη τοποθέτηση. Δυστυχώς, δεδομένης της προϊστορίας αλλά και των επίμονων διαφορετικών πηγών που μαρτυρούσαν προσέγγιση των δύο πλευρών, ακόμη και η διάψευση πυροδότησε σενάρια για το τι μπορεί τελικά να συνέβη, ενισχύοντας τον θρύλο του «απόρθητου κάστρου» της ΙΟΝ.
Υπεράνω χρημάτων
Ενα «κάστρο» που σίγουρα δεν θα ανοίξει τις πόρτες του με κίνητρο τα χρήματα, μια και το ίδιο εξακολουθεί να είναι «μαγαζί γωνία», νοικοκυρεμένο, υγιές, κερδοφόρο, που αποδίδει κάθε χρόνο στους μετόχους μερικά εκατομμύρια ευρώ.
Σύμφωνα με τις τελευταίες δημοσιευμένες οικονομικές καταστάσεις της εταιρείας «ΙΟΝ Α.Ε. Εταιρεία Βιομηχανίας και Εμπορίου Κακάο και Σοκολάτας» όπως είναι η πλήρης επωνυμία της εταιρείας, ο ενοποιημένος κύκλος εργασιών το 2020 ανήλθε σε 118,9 εκατ. ευρώ, οριακά αυξημένος σε σύγκριση με τα 118,8 εκατ. ευρώ του 2019 και ας έλειπε εκείνη τη χρονιά η εστίαση και ο τουρισμός από την αγορά! Η καθαρή κερδοφορία έφτασε στα 8,73 εκατ. ευρώ, με τους κληρονόμους-μετόχους να υπολογίζουν ένα μέρισμα κοντά στα 3,5 εκατ. ευρώ, αφού πάγια πολιτική είναι το μεγαλύτερο μέρος των κερδών να μένει στο ταμείο… Γι’ αυτό εξάλλου και το σύνολο της καθαρής θέσης του ομίλου στις 31 Δεκεμβρίου 2020 ήταν 77,29 εκατ. ευρώ.
Παράλληλα η εταιρεία μέσα από ανεξάρτητες μετρήσεις τοποθετείται μέσα στους καλύτερους εργοδότες της χώρας.
Παρ’ όλα αυτά, όπως επισημαίνουν παράγοντες της αγοράς, η ΙΟΝ θα συνεχίσει να προσελκύει ενδιαφερομένους. Ειδικά καθώς, όπως λένε, κάποια στιγμή θα πρέπει η κυρία Κωτσιοπούλου να σκεφτεί το μακροπρόθεσμο μέλλον της εταιρείας αφού και η ίδια πλέον είναι 61 ετών.
Σε κάθε περίπτωση, η ίδια σήμερα εκπροσωπεί την «οικογένεια της ΙΟΝ» με ό,τι αυτό συνεπάγεται. Μπορεί στην κοινωνική της ζωή να είναι χαμηλών τόνων, να αποφεύγει τη δημοσιότητα και τις φωτογραφήσεις όπως ο «διάολος το λιβάνι», δεν θα διστάσει όμως να ηγηθεί ομάδας εργαζομένων της ΙΟΝ που εθελοντικά θα προσφέρουν τις υπηρεσίες τους σε διάφορες κοινωνικές δράσεις, είτε βοηθώντας ιδρύματα, είτε ακόμα προγράμματα αναδασώσεων. Πάντα αθόρυβα! Είναι δε χαρακτηριστικό πως όταν στην αρχή της πανδημίας από κοινού με τους εφοπλιστές Αγγελική Φράγκου, Βαγγέλη Μαρινάκη προχώρησαν σε μία σημαντική δωρεά για την ανάπτυξη νέων κλινών στη Μονάδα Εντατικής Θεραπείας του Γενικού Κρατικού Νοσοκομείου Νίκαιας, προτίμησε να μην εμφανιστεί σε μία σεμνή εκδήλωση που διοργανώθηκε.
Αντίθετα, μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας, τον περασμένο Σεπτέμβριο, ανέβηκε με το μισθωμένο λεωφορείο και τους εθελοντές από το προσωπικό της ΙΟΝ στο Ποικίλον Ορος για δεντροφύτευση!
Μια γλυκιά ιστορία επιτυχίας
Η ΙΟΝ, παρά τον οικογενειακό χαρακτήρα της, αποτελεί μία από τις πιο ανθεκτικές εταιρείες στη χώρα. Ολα ξεκίνησαν 92 χρόνια πριν, όταν το 1930 μια παρέα φίλων δημιούργησε ένα εργοστάσιο παραγωγής σοκολάτας στην οδό Πειραιώς, στο Νέο Φάληρο, όπου και μέχρι σήμερα βρίσκεται. Φιλοδοξία τους ήταν να γίνουν σοκολατοποιοί. Το πρώτο καταστατικό της εταιρείας ΙΟΝ Α.Ε. δημοσιεύθηκε στο υπ’ αριθμόν 267/23.9.1930 φύλλο της Εφημερίδος της Κυβερνήσεως. Η εταιρεία πήρε το όνομά της από το βότανο «ίον το εύοσμον», ή αλλιώς τον μενεξέ.
Το 1935 ενώθηκαν με την εταιρεία ΝΑΣΚΟ A.E. που έφτιαχνε καραμέλες και άλλα ζαχαρωτά και ανήκε στους επιχειρηματίες Νασιόπουλο και Κωτσιόπουλο.
Ο τελευταίος απέδειξε πως έχει ένα μεγάλο όραμα καταφέρνοντας μετά από μερικά χρόνια να εξαγοράσει τις μετοχές των περισσότερων συνεργατών του και να αποκτήσει τον έλεγχό της.
Τα θεμέλια του σημερινού μεγέθους της ΙΟΝ, ως μιας από τις μεγαλύτερες ελληνικές βιομηχανίες σοκολατοειδών και ζαχαρωδών προϊόντων, τοποθετούνται μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Μάλιστα τον καιρό του Εμφυλίου, εν έτει 1947 η ΙΟΝ μπόρεσε γρήγορα να ανακάμψει, χάρη κυρίως στο πιο εμβληματικό προϊόν της, τη σοκολάτα αμυγδάλου, η οποία κυκλοφόρησε για πρώτη φορά το 1947 μεγαλώνοντας έκτοτε γενιές και γενιές.
Στις αρχές της δεκαετίας του ’50 ο Ιωάννης Κωτσιόπουλος (ανιψιός του τότε ιδιοκτήτη) μπαίνει στην επιχείρηση μαζί με τον στενό του φίλο και εξάδελφο Γιώργο Καρκαζή. Αρκάδες και οι δύο, από τα Λιθοβούνια ο πρώτος και από τις Ρίζες Τεγέας ο δεύτερος, έρχονται στην Αθήνα, σπουδάζουν μαζί οικονομικές επιστήμες και αναλαμβάνουν την ευθύνη ανάπτυξης της εταιρείας, φέρνοντάς την ισχυρή στον 21ο αιώνα. Πρόκειται ουσιαστικά για το δίδυμο που άλλαξε την ιστορία των βιομηχανοποιημένων γλυκών στην Ελλάδα.
Αρχικά δημιουργείται (1956) η εμπορική εταιρεία Αδελφοί Ι. Κωτσιόπουλοι, η οποία αναλαμβάνει την αποκλειστική διάθεση των προϊόντων της ΙΟΝ καθώς και των προϊόντων της ΝΑΣΚΟ. Με έδρα στον Πειραιά (Λουδοβίκου 22) και το πρώτο της κατάστημα στο εμπορικό κέντρο της Αθήνας (Αθηνάς 43 Γ) η νεοσύστατη αυτή εταιρεία θέτει τις βάσεις του σημερινού δικτύου πωλήσεων και διανομής της εταιρείας.
Μία από τις πρώτες κινήσεις τους είναι η αφομοίωση εκ μέρους της ΙΟΝ της ΝΑΣΚΟ Α.Ε. Με αυτό τον τρόπο θα αποκτήσει τη σημερινή της μορφή, με παραγωγή ευρείας γκάμας ζαχαρωδών και σοκολατοειδών προϊόντων. Σταδιακά έρχεται και η επέκταση της εταιρείας σε νέους κλάδους ζαχαρωδών όπως γκοφρέτες, candy bars και σοκοπάστες.
Αφενός με τις επιχειρηματικές τους κινήσεις, αφού εξαγόραζαν τη μία μετά την άλλη τις ελληνικές εταιρείες σοκολάτας και ζαχαρωτών, όπως η Ιντέρια και η Mabel, αφετέρου παρουσιάζοντας στην αγορά ιδιαίτερα προϊόντα, όπως πάστα φουντουκιού με κακάο, σοκολάτες Break, σοκοφρέτα, το σοκολατάκι με το ολόκληρο φουντούκι στην πράσινη συσκευασία, το περίφημο Noisetta που όλοι έφαγαν κάποια στιγμή με μανία, το Derby, τις καραμέλες Baloo, φυσικά την ΙΟΝ Αμυγδάλου και την ΙΟΝ Γάλακτος και πολλά άλλα προϊόντα.
Από το ’60 και το ’70 οι Κωτσιόπουλος και Καρκαζής δίνουν έμφαση στο μάρκετινγκ και φτιάχνουν διαφημίσεις που μένουν αξέχαστες στον Ελληνα καταναλωτή.
Θρυλικές, διαχρονικές και αξέχαστες είναι οι διαφημίσεις της εταιρείας
Σταθμό στην εξέλιξη της ΙΟΝ αποτελούν οι σημαντικές επενδύσεις στην Αρτα, με τη δημιουργία γραμμής παραγωγής γκοφρέτας. Επίσης η απόκτηση της εταιρείας ΙΝΤΕΡΙΑ Α.Ε. που παράγει το προϊόν με το εμπορικό σήμα Nucrema έδωσε στην ΙΟΝ τη δυνατότητα εισόδου στην αγορά σοκοπάστας.
Αργότερα, η απόκτηση της σοκαλατοποιίας Mabel (1999), η οποία εξειδικεύεται σε εποχικά/εορταστικά προϊόντα (πασχαλινά & χριστουγεννιάτικα), σε σοκολατίνια και άλλα σοκολατοειδή, προσφέρει ένα ακόμα βήμα εξάπλωσης και ανάπτυξης της εταιρείας στον κλάδο της.
Το 1988 ένα μέρος των μετοχών της ΙΟΝ (24,5%), που βρισκόταν εκτός ελέγχου των Κωτσιόπουλου και Καρκαζή, πουλήθηκε στη διεθνή σοκολατοποιία Kraft Jacobs Sushard (KJS), μητρική της σοκολατοποιίας «Παυλίδου» και θυγατρική της Philip Morris.
Μία δεκαετία αργότερα, οι μετοχές επέστρεψαν πίσω αφού οι δύο βασικοί μέτοχοι (Γιάννης Κωτσιόπουλος και Γιώργιος Καρκαζής) κατάφεραν, μετά από σκληρές διαπραγματεύσεις, να αγοράσουν τις μετοχές της ΙΟΝ από την πανίσχυρη πολυεθνική που τις είχε αποκτήσει, προς μεγάλη έκπληξη της αγοράς που δεν πίστευε πως οι Ελληνες ιδιοκτήτες θα μπορούσαν να αντέξουν στην «πίεση» της Kraft Jacobs Sushard (KJS).
Κωτσιόπουλος και Καρκαζής επιμένουν ελληνικά, με τον πρώτο να απαντά στο κατά καιρούς ενδιαφέρον που έδειχναν ξένες πολυεθνικές για την εταιρεία: «Ρωτήστε τους πόσα θέλουν να τους εξαγοράσουμε εμείς. Η ΙΟΝ δεν πωλείται».
Συνεργάστηκε, ωστόσο, με άλλες ελληνικές επιχειρήσεις όπως όταν, για παράδειγμα, θέλησε να εισέλθει στην αγορά του παγωτού, κάτι το οποίο έκανε αρχικά συνεργαζόμενη με τη Δέλτα και στη συνέχεια με την Κρι Κρι.
Η εξαγωγική της δραστηριότητα αναπτύχθηκε σταδιακά, με στόχο κυρίως τις χώρες της Αμερικής, της Ανατολικής και Δυτικής Ευρώπης, του Αραβικού κόσμου, της Ιαπωνίας, της Κίνας και της Αυστραλίας.
Τέλη Νοεμβρίου του 2015 ο Γιάννης Κωτσιόπουλος πεθαίνει. Τη διοίκηση της εταιρείας ήδη είχε αναλάβει η ανιψιά του, κυρία Τίνα Κωτσιοπούλου.
Ακριβώς έναν χρόνο μετά, τέλη Νοεμβρίου 2016, θα τον ακολουθήσει και ο Γιώργος Καρκαζής.
Σήμερα η σοκολατοβιομηχανία ΙΟΝ διαθέτει τρεις σύγχρονες μονάδες παραγωγής στην Αρτα, στο Νέο Φάληρο και στο Μαρκόπουλο Αττικής. Η εταιρεία διατηρεί και θυγατρική στη Βουλγαρία.
Με σύνολο εργαζομένων που ξεπερνάει τους 930 και κύκλο εργασιών κοντά στα 120 εκατ. ευρώ, κατατάσσεται μεταξύ των μεγαλύτερων βιομηχανιών στην Ελλάδα και είναι εξ ολοκλήρου ελληνικών συμφερόντων.
Εκτός από ισχυρό μερίδιο στην εγχώρια αγορά σημαντικές είναι και οι εξαγωγές της σε Καναδά, Ηνωμένες Πολιτείες, Παναμά, Ηνωμένο Βασίλειο, Γερμανία, Ρουμανία, Βουλγαρία, Σερβία, Τουρκία, Κίνα, Νότια Κορέα, Ιαπωνία, Ρωσία, Αίγυπτο, ΗΑΕ, Συρία και Τυνησία. Να σημειωθεί ότι από εξαγωγές προήλθαν πωλήσεις ύψους 11 εκατ. ευρώ για το 2020.
Σήμερα την κυρία Τίνα Κωτσιοπούλου πλαισιώνουν στη διοικητική ομάδα ο κ. Στάθης Λοΐζος, από τη θέση του εκτελεστικού αντιπροέδρου και ο κ. Βασίλης Κοτταρίνος, που είναι εντεταλμένος σύμβουλος παρά τα 83 του χρόνια. Στο Δ.Σ. της εταιρείας επίσης έχουν θέση ο κ. Νίκος Καρκαζής, καθώς και ο διευθυντής παραγωγής της εταιρείας κ. Βασίλης Βυτογιάννης.
Δημοσίευση σχολίου