Χριστούγεννα & Πρωτοχρονιά: τί μαγειρεύουν σε όλη την Ελλάδα;

 

Η Μαρία Σιώμου καταγράφει το πνεύμα των γιορτών  μετουσιωμένο σε ντόπιες λιχουδιές!

Φωτ. pixabay

Την έρευνα έκανε για λογαριασμό όλων των καλοφαγάδων με λαογραφικές ανησυχίες η δημοσιογράφος Μαρία Σιώμου και εμείς πήραμε το ελεύθερο να σας μεταδώσουμε το …πνεύμα των εορτών, μετουσιωμένο σε λιχουδιές!

 

 

Μπορεί σήμερα πολλοί να έχουν υιοθετήσει ως βασικό έδεσμα την ξενόφερτη γαλοπούλα, στην Ελλάδα όμως, το χοιρινό ήταν και παραμένει ο βασιλιάς του Δωδεκαημέρου. Κάθε γεωγραφική περιοχή της χώρας είχε τη δική της ιδιαίτερη χριστουγεννιάτικη κουζίνα. Αρκετές παραδοσιακές συνταγές χάθηκαν με το πέρασμα του χρόνου, όμως αρκετές επιβίωσαν και τις απολαμβάνουν ακόμη:

Remaining Time -0:00

 

• Στη Βόρεια Ελλάδα και τη Θράκη, κλασσικό χριστουγεννιάτικο πιάτο είναι το χοιρινό με πράσο και σέλινο.
• Οι λαχανοντολμάδες ή γιαπράκια, είναι ένα ακόμη παραδοσιακό πιάτο για το χριστουγεννιάτικο τραπέζι καθώς το τύλιγμα των φύλλων του λάχανου συμβολίζει τα σπάργανα του Χριστού. Αρκετοί -κυρίως στη Δυτική Μακεδονία τους φτιάχνουν με λάχανο τουρσί, ενώ οι ποντιακοί λαχανοντολμάδες αποκαλούνται και σαρμάδες.
• Η Μσούρα είναι παραδοσιακό Χριστουγεννιάτικο φαγητό του Μελισσοχωρίου Θεσσαλονίκης. Πρόκειται για μία τριλογία από χοιρινό κρέας, μοσχάρι και κοτόπουλο σιγοβρασμένα με λαχανικά και ρύζι στο φούρνο.
• Σε κάποιες περιοχές της Μακεδονίας έφτιαχναν τη συκότουρτα, ένα γλυκό ψωμί με μαύρες σταφίδες και ξερά σύκα. Απαραίτητος στο πάνω μέρος του ψωμιού ο σταυρός που φέρνει ευτυχία, καλή τύχη
  και ευλογία.
• Στον Έβρο την παραμονή των Χριστουγέννων, στο τραπέζι παλιά υπήρχαν εννέα διαφορετικά φαγητά, άβραστα και νηστίσιμα, που συμβολίζουν την ευχή για αφθονία όλο τον χρόνο και την εννιάμηνη κύηση της Θεοτόκου.
• Το ίδιο ισχύει και για το μέλι, το κρασί, το μήλο και την πίτα που δεν λείπουν από κανένα τραπέζι και όλα αυτά έχουν συμβολικό χαρακτήρα.
• Στα περισσότερα θρακιώτικα σπίτια προσφέρεται η «μπάμπω»: χοιρινό με μπόλικα μυρωδικά και μπαχαρικά, το οποίο σιγοβράζει όλο το βράδυ, για να καταναλωθεί ανήμερα των Χριστουγέννων.
• *Εξέχουσα θέση στο γιορτινό τραπέζι των ηπειρώτικων σπιτιών είχε και έχει το χοιρινό . Η Ηπειρος όμως φημίζεται και για τις πίτες της: ειδικά τα Χριστούγεννα είναι πολλών ειδών: κρεατόπιτα, κοθρόπιττα-με βραστό κοτόπουλο και ρύζι, μπατσαριά-πίτα χωρίς φύλλο με φρέσκα χόρτα, κουσμερί ή χοσμερί,γαλατόπιτα και γλυκιά κολοκυθόπιτα.
• Ενα γλυκό έθιμο που αναβιώνει έως και σήμερα είναι «Τα σπάργανα του Χριστού», στα χωριά του Πωγωνίου τα λένε «λαλαγγίτες».
• Στα Τρίκαλα ανήμερα των Χριστουγέννων, συνήθιζαν να τρώνε όλοι μαζί «γουρνάδα», δηλαδή ψητό χοιρινό κρέας. Δεν λείπει όμως και η κότα στο φούρνο γεμισμένη με ρύζι και σταφίδες._
• Πολλές οικογένειες, φτιάχνουν ακόμη τις «μπάμπες», που ήταν βρασμένο παχύ έντερο και παραγεμισμένο με συκώτι, σπλήνα, μυρωδικά και μπαχαρικά.
• Η αετόπιτα είναι μία πίτα που πρωταγωνιστούσε στο χριστουγεννιάτικο Θεσσαλικό τραπέζι, παραγεμισμένη με ψαχνό μέρος του χοιρινού.
• Στην Εύβοια το βράδυ των Χριστουγέννων ψήνουν κομματάκια χοιρινού, στη θράκα, πασπαλισμένα με μπόλικο αλάτι, το λεγόμενο «κοντοσούφλι».
• Στην Πελοπόννησο, σερβίρουν γουρουνόπουλο ψημένο στο φούρνο με πατάτες κατά ενώ στην Αρκαδία ειδικά, χωριάτικη κρεατόπιτα.
• Τα λαλάγγια είναι οι πεντανόστιμες παραδοσιακές τηγανίτες της Μάνης, αλλά και της Μεσσηνίας και της Λακωνίας.
• Στη Σπάρτη, οι νοικοκυρές πλάθουν με υπομονή την χριστουγεννιάτικη κουλούρα,  σε σχήμα σταυρού και όχι στρογγυλό και κάθε της άκρη τη στολίζουν με αμύγδαλα και καρύδια.
• Νότια, στα Κύθηρα κάποιοι ακόμα μαγειρεύουν τα νηστίσιμα κουκιά στιφάδο με πολλά κρεμμυδάκια.
• Βασικό πιάτο στο χριστουγεννιάτικο τραπέζι γενικά των Επτανήσων, είναι το χοιρινό μαγειρεμένο  με μάπα (λάχανο) ή κάβολε (κουνουπίδι).
• Στην Κέρκυρα είναι ο κόκκορας παστιτσάδα, στην Κεφαλονιά η «πουτρίδα», μαγειρευτό χοιρινό με λαχανικό εποχής, στη Ζάκυνθο  μοσχάρι ή κότα αυγολέμονο και χριστόψωμο-ένα καρβέλι φτιαγμένο με λάδι, κρασί, γλυκάνισο και καρύδια.
• Στη Λευκάδα συνηθίζεται ο κοκοτός (κόκορας) ή βοδινό μακαρονάδα. Επίσης, φτιάχνουν την κουλούρα και την λαδόπιτα.
• Τα κουκουλομαεργιά είναι μια παραδοσιακή εορταστική σούπα από τη Νάξο, η οποία περιέχει καλαμπόκι, φασόλια και σιτάρι και σερβίρεται στο πρωτοχρονιάτικο τραπέζι, για καλή εσοδεία.
• Στη Σύρο ένα έθιμο θέλει να τρώνε κουνουπίδι ή μπρόκολο και ψάρι την παραμονή των Χριστουγέννων.
• Στην Μυτιλήνη φτιάχνουν πλατσέδα, μια παραλλαγή του μπακλαβά.

Τα αμυγδαλωτά και οι δίπλες γλυκαίνουν σε όλα τα νησιά το γιορτινό τραπέζι.

• Στη Ρόδο απαραίτητα σερβίρονται «γιαπράκια», ντολμαδάκια δηλαδή.
• Στη Σάμο υπήρχαν τρία βασικά φαγητά που καταναλώνονταν τις γιορτινές ημέρες: η πηχτή, ο πασπαλάς και τα λουκάνικα με πορτοκάλι.
• Στο χριστουγεννιάτικο τραπέζι της Κρήτης υπάρχει οπωσδήποτε χοιρινό κρέας, όπως γουρουνόπουλο στον ξυλόφουρνο με λεμονόφυλλα.
• Στο Λασίθι ανήμερα τα Χριστούγεννα τρώνε τηγανητό συκώτι.
• Στα Σφακιά εκτός από τις γνωστές σφακιανές πίτες με μέλι και μυζήθρα, συναντάμε και τις χοιρινές ομάτες ή οματιές ή ομαθιές που έχουν ως βάση τα έντερα του χοίρου.
• Τα λουκάνικα, απάκια, σύγκλινο, οι «τσιγαρίδες» αλλά και η γαλοπούλα είναι επίσης αγαπημένα χριστουγεννιάτικα φαγητά σε όλο το νησί.

thessnews