Ήταν ο εμπνευστής του Μαραθωνίου της Ειρήνης, ο οποίος διεξήχθη στις 21 Απριλίου 1963. Και ο μόνος δρομέας που κατάφερε να τρέξει σε αυτόν, όχι επειδή οι άλλοι εγκατέλειψαν, αλλά επειδή η κυβέρνηση της ΕΡΕ απαγόρευσε τη συμμετοχή σε αυτόν.
Ήταν 22 Μαϊου του 1963, όταν ο Γρηγόρης Λαμπράκης συμμετείχε στη συγκέντρωση που είχε οργανώσει στην Θεσσαλονίκη η τοπική οργάνωση της ΕΕΔΥΕ, στα γραφεία του Δημοκρατικού Συνδικαλιστικού Κινήματος. Είχε μιλήσει για την Ειρήνη. Μετά το τέλος της εκδήλωσης χτυπήθηκε με λοστό στο κεφάλι από τον Μανώλη Εμμανουηλίδη, ο οποίος επενέβαινε σε τρίκυκλο που οδηγούσε ο Σπύρος Γκοτζαμάνης. Και οι δύο ήταν άνθρωποι του υποκόσμου, μέλη της αντικομμουνιστικής οργάνωσης Καρφίτσα. 
Ο Λαμπράκης τραυματίστηκε σοβαρά και πέθανε λίγες ημέρες αργότερα στις 27 Μαΐου 1963, σε ηλικία 51 ετών. Ο θάνατός του προκάλεσε αγανάκτηση στην κοινή γνώμη, οξύτατη πολιτική κρίση, αλλά και διεθνή κατακραυγή. Την επομένη ένα πλήθος 500.000 ανθρώπων συγκεντρώθηκε στο Α’ Νεκροταφείο για το «Ύστατο Χαίρε». Γρήγορα, η συγκέντρωση μετατράπηκε σε διαδήλωση καταδίκης της δεξιάς κυβέρνησης του Κωνσταντίνου Καραμανλή και του Παλατιού.
Ο αιώνιος αθλητής
Γεννήθηκε στην Κερασίτσα Αρκαδίας σαν σήμερα στις 3 Απριλίου 1912. Μετά το τέλος των σπουδών ήρθε στην Αθήνα και συνέχισε στο τμήμα της Ιατρική. Από τα εφηβικά του χρόνια ασχολήθηκε με τον αθλητισμό ενώ δέκα φορές αναδείχθηκε βαλκανιονίκης στο άλμα εις μήκος. Μάλιστα, επί 23 χρόνια (1936-1959) κατείχε το πανελλήνιο ρεκόρ του αγωνίσματος.
Έλαβε ενεργό μέρος στην Εθνική Αντίσταση, κατά την περίοδο της γερμανικής κατοχής. Το 1943 ίδρυσε την «Ένωση των Ελλήνων Αθλητών» και διοργάνωσε αγώνες, από τα έσοδα των οποίων τροφοδοτούσε τα λαϊκά συσσίτια. Μετά την απελευθέρωση ολοκλήρωσε τις σπουδές του στην Ιατρική και το 1950 αναγορεύθηκε υφηγητής στην έδρα της Μαιευτικής και Γυναικολογίας. 
Οι εκλογές «της βίας και της νοθείας»
Πρόκειται για την εκλογική διαδικασία της 29ης Οκτωβρίου 1961, στην οποία ο Λαμπράκης πολιτεύθηκε με το ΠΑΜΕ (Πανδημοκρατικό Αγροτικό Μέτωπο Ελλάδος), έναν συνασπισμό αριστερών δυνάμεων με επικεφαλής την ΕΔΑ και εξελέγη βουλευτής Πειραιά. Τον ίδιο χρόνο δραστηριοποιήθηκε στο ειρηνιστικό κίνημα και με δική του πρωτοβουλία ιδρύθηκε η «Ελληνική Επιτροπή για τη Διεθνή Ύφεση και Ειρήνη» (ΕΕΔΥΕ).
Στις 21 Απριλίου 1963 η ΕΕΔΥΕ διοργάνωσε Πορεία Ειρήνης από τον Μαραθώνα στην Αθήνα. Η αστυνομία απαγόρευσε την πορεία και συνέλαβε πολλούς από τους διαδηλωτές, μεταξύ των οποίων και τον Μίκη Θεοδωράκη. Ο Λαμπράκης προστατευόμενος από τη βουλευτική του ασυλία, πραγματοποίησε μόνος την πορεία, κρατώντας ένα μικρό πανό με το σύμβολο της ειρήνης. Αμέσως μετά συνελήφθη από την αστυνομία.
Οι πολιτικές εξελίξεις μετά τη δολοφονία του
Ο ανακριτής Σαρτζετάκης απήγγειλε κατηγορίες και εναντίον ανώτατων αξιωματικών της Χωροφυλακής. Οι φυσικοί αυτουργοί καταδικάσθηκαν τον Δεκέμβριο του 1966 σε πολυετή φυλάκιση και απελευθερώθηκαν κατά τη διάρκεια της δικτατορίας. Η δολοφονία Λαμπράκη επιτάχυνε τις πολιτικές εξελίξεις. Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής, αφού διερωτήθηκε «Ποιος κυβερνάει αυτό τον τόπο;» εγκατέλειψε την πρωθυπουργία και την πολιτική τον Ιούνιο του 1963 και αποσύρθηκε στο Παρίσι. Χιλιάδες νέοι ίδρυσαν τον πολιτικό οργανισμό «Δημοκρατική Νεολαία Λαμπράκη», που έπαιξε καθοριστικό ρόλο στο προοδευτικό κίνημα της δεκαετίας του ’60. Πρώτος γραμματέας της οργάνωσης ανέλαβε ο Μίκης Θεοδωράκης.
Η ζωή του αγωνιστή που έγινε ταινία από τον Κώστα Γαβρά
Η ζωή και ο θάνατος του Γρηγόρη Λαμπράκη ενέπνευσε τον συγγραφέα Βασίλη Βασιλικό στο περίφημο πολιτικό του μυθιστόρημα με τον τίτλο Ζ (Εκδόσεις Λιβάνη). Το 1969 μεταφέρεται με μεγάλη επιτυχία στη μεγάλη οθόνη από τον σκηνοθέτη Κώστα Γαβρά, με πρωταγωνιστές τον Υβ Μοντάν, τον Ζαν Λουί Τρεντινιάν και την Ειρήνη Παπά.
Γρηγόρης Λαμπράκης: Αγωνιστής μέχρι την τελευταία του ανάσα | in.gr
Δημοσίευση σχολίου