17 Μαΐου 2022. Σήμερα τιμάται η μνήμη του Αγίου Αθανασίου, Επισκόπου Χριστιανουπόλεως.
Εκεί στην καρδιά του φαραγγιού του Λουσίου, βρίσκεται η Ιερά Μονή του Τιμίου Προδρόμου και σε μικρή απόσταση από το συγκρότημα της Μονής και βόρεια αυτής, έχει ανεγερθεί περικαλλής ναός, επ' ονόματι του Αγίου Αθανασίου.
Τα προηγούμενα χρόνια και κυρίως μετά το έτος 1949 και μέχρι το έτος 1960 περίπου, πλήθη πιστών συνέρρεαν στην Μονή, απ' όλη την Πελοπόννησο και ιδιαίτερα από τα χωριά της Γορτυνίας, για να παραστούν στην εορτή της μνήμης του, να προσκυνήσουν την Τίμια Κάρα του και το Άγιο σκήνωμά του, που είναι τοποθετημένα σε λάρνακα και ευρίσκονται εντός του Ιερού Ναού, εκπληρώνοντας κάποιο τάμα, που είχαν και να πάρουν την ευλογία του Αγίου.
Θυμάμαι περνούσαν την παραμονή πολλοί προσκυνητές από το χωριό μου, το Παλαιοχώριο Δημητσάνας, ερχόμενοι από Βαλτεσινίκο, Μαγούλιανα, Βυτίνα και τα γύρω από αυτήν χωριά, πηγαίνοντας προς την μονή. Μερικοί δε εξ αυτών ήταν εντελώς ανυπόδητοι, περπατώντας στο κακοτράχαλο μονοπάτι με μεγάλη δυσκολία και διανύοντας μεγάλες αποστάσεις. Οι αποστάσεις ήταν από τρείς μέχρι πέντε ώρες πεζοπορία.
Την ημέρα αυτή δεν υστερούσαν ούτε οι Παλαιοχωρίτες, αλλά και από τα γύρω από τη Δημητσάνα χωριά. Ξεκινούσαν το πρωί της ίδιας ημέρας, λόγω της σχετικά μικρής απόστασης, δύο ώρες περίπου πεζοπορία, μέσα από δύσβατα μονοπάτια, πήγαιναν στο Μοναστήρι, να τιμήσουν τον Άγιο Αθανάσιο και να πάρουν την ευλογία του. Αμαξιτός δρόμος δεν υπήρχε τότε, αργότερα έγινε. Αρχικά από Στεμνίτσα και Ελληνικό και αργότερα από Δημητσάνα δια του Παλαιοχωρίου.
Έβλεπες εκείνο το πρωινό μια μεγάλη φάλαγγα, από παιδιά, γυναίκες και άνδρες, να κατευθύνονται προς την μονή. Την φάλαγγα αυτή ακολουθούσα και εγώ ανελλιπώς κάθε χρόνο, μαζί με τους γονείς μου, από ηλικίας 5 ετών μέχρι και το 81ο έτος της ηλικίας μου.
Μέχρι το έτος 1960 την ημέρα αυτή υπήρχε αδιαχώρητο στον ναό και γενικότερα στον ευρύτερο χώρο της μονής. Οι άνθρωποι ήταν κολλημένοι ο ένας πάνω στον άλλο και με μεγάλη δυσκολία κινούντο στον χώρο. Σιγά, σιγά και με την πάροδο του χρόνο ο αριθμός των προσκυνητών μειωνόταν σημαντικά και τα τελευταία χρόνια ελάχιστοι προσέρχονταν στην μνήμη του Αγίου. Βέβαια αντίστοιχη ήταν και η μείωση των μοναχών της μονής. Από ικανό αριθμό που είχε πριν σήμερα έφθασε να έχει μόνον τρείς μοναχούς !!!
Ο Άγιος Αθανάσιος, είναι ο κατ' εξοχήν Γορτύνιος Άγιος και προστάτης της Γορτυνίας και των Γορτυνίων.
Ταπεινός προσκυνητής και εγώ σήμερα στη μνήμη του Αγίου, νοερά ευρισκόμενος εκεί, μιας και δεν μπορώ πλέον να τον επισκεφθώ και να τον προσκυνήσω, όπως αυτό γινόταν πριν λίγα χρόνια,παραθέτω κατωτέρω λίγα στοιχεία για των Άγιο Αθανάσιο:
Στις 17 Μαΐου κάθε χρόνο στην Ιερά Μονή του Τιμίου Προδρόμου εορτάζεται η μνήμη του Αγίου Αθανασίου, Επισκόπου Χριστιανουπόλεως. Εκεί βόρεια της μονής και σε μικρή απόσταση από αυτήν υπάρχει ναός στο όνομα του Αγίου. Επίσης ναός στο όνομα του Αγίου υπάρχει και στην Καρύταινα, στην είσοδο της πόλης από την Μεγαλόπολη, απέναντι από το Δημοτικό Σχολείο, που και εκεί την ίδια ημέρα εορτάζεται ο ΄Αγιος.
Ο Άγιος Αθανάσιος γεννήθηκε στην Καρύταινα της Γορτυνίας περί το 1640 μ.Χ. (κατά άλλους στην Κέρκυρα το 1664 μ.Χ.) και το κοσμικό του όνομα ήταν Αναστάσιος Κορφηνός. Οι γονείς του ονομάζονταν Ανδρέας και Ευφροσύνη και είχαν ακόμη τρία τέκνα. Υποθέτουμε πως τα πρώτα γράμματα τα έμαθε στην γενέτειρά του και στην συνέχεια μάλλον φοίτησε στην περίφημη σχολή της μονής Φιλοσόφου και αργότερα, ως κληρικός, στην Κωνσταντινούπολη.
Επί της πρώτης πατριαρχίας του Οικουμενικού Πατριάρχου Ιακώβου, ο Άγιος Αθανάσιος χειροτονείται Μητροπολίτης Χριστιανουπόλεως, υπέρτιμος και έξαρχος πάσης Αρκαδίας, σε διαδοχή του Μητροπολίτου Ευγενίου, που με βάση σωζόμενα έγγραφα αρχιεράτευσε στην εκκλησιαστική αυτή επαρχία από το 1645 μ.Χ. έως το 1673 μ.Χ. τουλάχιστον. Ως χρόνο της χειροτονίας του πρέπει να υποθέσουμε το αργότερο τα τέλη του 1680 μ.Χ. ή τις αρχές του 1681 μ.Χ., γιατί για πρώτη φορά απαντάται τον Απρίλιο αυτού του έτους, όταν υπογράφει ως μέλος της Ιεράς Συνόδου του Οικουμενικού Πατριαρχείου στην Κωνσταντινούπολη αφοριστικό γράμμα προς τον Μητροπολίτη Ευρίπου και Επίτροπο Μελενίκου.
Ο Άγιος Αθανάσιος άρχισε αμέσως τον αγώνα προκειμένου να αντιμετωπίσει τα διάφορα προβλήματα και να βελτιώσει την κατάσταση. Προκειμένου να πετύχει τον στόχο του ο Άγιος σύστησε σχολεία για την στοιχειώδη λειτουργική και λοιπή εκπαίδευση των υποψηφίων και παράλληλα παραιτήθηκε από κάθε συνηθισμένη τότε οικονομική προσφορά, που δινόταν εκ μέρους τους στον Αρχιερέα για την συντήρηση του ιδίου και της Επισκοπής. Ο Άγιος ενδιαφέρθηκε και για τα μοναστήρια, τις ιερές αυτές εστίες της σωτηρίας, τα κέντρα φωτισμού και φιλανθρωπίας, που πρωτοστάτησαν στον αγώνα για την ελευθερία του υπόδουλου Γένους.
Αφού ποίμανε θεοφιλώς το ποίμνιό του και διακόνησε την Εκκλησία του Χριστού, ο Άγιος Αθανάσιος κοιμήθηκε μετά από ολιγοήμερη ασθένεια το 1707 μ.Χ. ή το 1708 μ.Χ. (κατά άλλους το 1735 μ.Χ.). Λίγα χρόνια αργότερα, μεταξύ των ετών 1710 - 1713 έγινε η εκταφή του και το ιερό λείψανο βρέθηκε στο μεγαλύτερο μέρος του αδιάλυτο και μυροβόλο.
Πολλά είναι τα θαύματα του Αγίου τόσον όσο βρισκόταν στην ζωή, όσον και μετά των θάνατό του. Το ιερό λείψανο του Αγίου μεταφέρθηκε στην Μονή Προδρόμου, κατά τρόπον θαυμαστόν. Κατά την εκταφή παρέστησαν και κάτοικοι της Καρύταινας με επικεφαλής τον προύχοντα της Θανάση Κουλά, οι οποίοι είχαν πάει με σκοπό να πάρουν το λείψανο και να το φέρουν στην Καρύταινα. Απειλήθηκε συμπλοκή μεταξύ Χριστιανουπολιτών και Καρυτινών και τότε επενέβη ο Θανάσης Κουλάς και πρότεινε να φορτώσουν το λείψανο σε ένα μουλάρι και να το αφήσουν ελεύθερο. Πράγματι έτσι και έγινε. Το μουλάρι ξεκίνησε με κατεύθυνση προς Καρύταινα, ακολουθούμενο από πλήθος κόσμου. Όταν έφθασε στην είσοδο της Καρύταινας σταμάτησε για λίγο και στο σημείο αυτό κτίστηκε ο σημερινός ναός του Αγίου. Αφού ξεκουράστηκε για λίγο συνέχισε την πορεία του προς μονή Προδρόμου και σταμάτησε στο σημείο που σήμερα είναι ο ναός. Συγκεκριμένα σταμάτησε κάτω από τον ναό, εκεί που είναι ένα μικρό οίκημα, που ήταν ο πρώτος ναός του Αγίου.
Ο Άγιος Αθανάσιος θεωρείται κατ’ εξοχήν Γορτύνιος Άγιος και έχει καθιερωθεί σαν τοπικός Άγιος στη συνείδηση του λαού της Γορτυνίας. Την ημέρα της εορτής 17 Μαΐου πλήθος κόσμο, απ’ όλη σχεδόν την Πελοπόννησο συρρέει στην μονή προς τιμήν του Αγίου. Το Απολυτίκιο του Αγίου έχει ως εξής : Τοὺς τελοῦντας τὴν μνήμην, καὶ τιμώντας τὸ σῶμα σου, καὶ πανευλαβῶς προσκυνοῦντας τὴν μυρίπνοον Κάραν σου, ὡς ἔχων παρρησίαν πρὸς Θεόν, ἱκέτευε Χριστὸν τὸν ἀγαθόν, καὶ ταὶς σαὶς θερμαὶς πρεσβείαις, τῶν κινδύνων σῷζε, ὦ ἅγιε Ἀθανάσιε. Ἔχων δὲ καὶ συμπρεσβευτήν, τὸν μέγαν Κυρίου Πρόδρομον, ἔσο ἀοράτως τῆς Μονῆς, φρουρὸς καὶ προπύργιον.
Φίλιππος Καρβελάς
Δημοσίευση σχολίου