Το Ρολόι της Δημητσάνας και ο ...μύθος του Πεκίνου

Ανάρτηση Κώστα Λάμπρου 

Ομάδα Δημητσάνα ζωντανό μουσειο

Το Ρολόι της Δημητσάνας 

και ο ...μύθος του Πεκίνου

Μια μοναδικότητα του Ρολογιού της Δημητσάνας (που όλοι “γνωρίζουμε”) είναι ότι μόνο το Πεκίνο έχει μηχανισμό ίδιο με αυτόν του Ρολογιού της Δημητσάνας!

Από την έρευνα που κάναμε στα αρχεία της Εταιρείας, που υπάρχουν στο Ινστιτούτο Smisthonian της Νέας Υόρκης, διαπιστώθηκε ότι είχαν πουληθεί αρκετοί μηχανισμοί ρολογιών σαν αυτόν που έχουμε στη Δημητσάνα. Στην πραγματικότητα όλα σχεδόν τα εμβληματικά κτίρια σε όλες σχεδόν τις Πολιτείες των ΗΠΑ έχουν ρολόγια με ίδιο ή παρόμοιο μηχανισμό! Κυβερνητικά και Δικαστικά μέγαρα, Σιδηροδρομικοί σταθμοί, Ουρανοξύστες εταιρειών, Εκκλησίες, και άλλα σημαντικά κτίρια με ωρολογοστάσιο, διαθέτουν μηχανισμό ίδιον με αυτόν της Δημητσάνας. Ίδιοι μηχανισμοί είχαν πουληθεί και σε αρκετές άλλες πόλεις σε όλο τον κόσμο, ακόμη και στην Γιοκοχάμα της Ιαπωνίας και στην Σανγκάη της Κίνας. Καί στην Ελλάδα. 

Για Πεκίνο ...δεν βρήκαμε στοιχεία!

Ο Μηχανισμός του Ρολογιού, έχει κατασκευαστεί από την εταιρεία E. Howard & Co, στο εργοστάσιο που είχε στη Βοστόνη της Μασαχουσέτης. Η Εταιρεία αυτή είναι η πιό παλιά εταιρεία κατασκευής Ρολογιών της Αμερικής και αποτελεί σημαντικό τμήμα της Βιομηχανικής ιστορίας της χώρας. 

Εκτός από την μηχανολογική της τελειότητα ήταν γνωστή για την υψηλή αισθητική της. Στόχευε σε πελάτες υψηλών απαιτήσεων, τους οποίους μάλιστα δεν απογοήτευε, αφού πολλά από τα Ρολόγια της εξακολουθούν να λειτουργούν ακόμη και μετά από 100 χρόνια.

Ιδρύθηκε το1842 και κατασκεύασε χιλιάδες ρολόγια χειρός, δρόμου και πύργου, σε όλο τον κόσμο. Όπως όλες οι μεγάλες εταιρείες ξεκίνησε από ένα εμπνευσμένο άτομο, που κυνηγούσε την τελειότητα. Αυτό είναι απόλυτη προϋπόθεση, ειδικά για μια επιχείρηση κατασκευής ρολογιών. Γιατί ήταν μάλλον εύκολο να κάνεις δύο δείκτες να γυρνάνε γύρω-γύρω, πάνω σε ένα δίσκο αλλά είναι εντελώς διαφορετικό να κάνεις τους δείκτες αυτούς να γυρνάνε με κατάλληλη ταχύτητα, έτσι ώστε να μετράνε και να δείχνουν την ώρα. Χωρίς ηλεκτρονικά συστήματα, χωρίς καν ηλεκτρισμό!

Χρειαζόταν ένας λεπτομερείς σχεδιασμός, με ιδιαίτερους μαθηματικούς υπολογισμούς για να ορίσεις τα πάχη, τις διαμέτρους και τα δόντια των οδοντωτών τροχών, τα βάρη των βαριδιών κίνησης, το μήκος και το βάρος του εκκρεμούς που δίνει τον ρυθμό.

Και αν αυτό είναι δύσκολο, ακόμη πιό δύσκολο είναι να κατασκευάσει κάποιος με τελειότητα, τους τροχούς, τους άξονες, το εκκρεμές, τα βαρίδια και τα άλλα εξαρτήματα που δίνουν τον ρυθμό και ρυθμίζουν με ακρίβεια δευτερολέπτων την κίνηση. Αποστάσεις, διάμετροι και διατομές με ακρίβεια χιλιοστών του χιλιοστού!

Καθόλου εύκολο για την τεχνολογία πριν από 150 χρόνια!

Αλλά η τελειότητα της E. Howard & Co δεν περιοριζόταν στην τεχνολογία. Συνδυαζόταν στενά και με την αισθητική. Τελειότητα παντού! Ακόμη και οι μηχανισμοί -που δεν ήταν ορατοί από τον κόσμο- ήταν χάρμα οφθαλμών.

Έτσι και με το Ρολόι της Δημητσάνας. Ο μηχανισμός ήρθε μαζί με τα αρχιτεκτονικά σχέδια του πύργου από την Αμερική. Δεν γνωρίζουμε τον αρχιτέκτονα αλλά οι διαστάσεις του πύργου του ρολογιού, κυρίως οι εσωτερικές, αποδεικνύουν ότι υπήρχε στενή συνεργασία της E. Howard με τον σχεδιαστή του. 

Και ποιοί ήταν οι καλύτεροι τεχνίτες που θα μπορούσαν να κατασκευάσουν έναν τέλειο πύργο για έναν τέλειο μηχανισμό Ρολογιού;  

Οι Τηνιακοί!