Περίπου 2.500 με 3.000 εκπαιδευτικοί αναμένεται να υποβάλουν αιτήσεις συνταξιοδότησης έως το τέλος Φεβρουαρίου, καταληκτική ημερομηνία σύμφωνα με το νόμο και να αποχωρήσουν από τον εργασιακό βίο.
Ο δικηγόρος- εργατολόγος Γιώργος Κουτσούκος επεξεργάστηκε χρήσιμες συμβουλές/κατευθύνσεις/οδηγίες που θα βοηθήσουν τους εκπαιδευτικούς ώστε να ξέρουν τι τους συμφέρει κατά τη δρομολόγηση της συνταξιοδοτικής τους διαδικασίας:
1. Πλήρης επιβεβαίωση της θεμελίωσης συνταξιοδοτικού δικαιώματος
Ιδιαιτέρως σημαντικό είναι, κατά την στιγμή της υποβολής της αίτησης, να πληρούνται οι συνδυαστικές προϋποθέσεις – χρόνος ασφάλισης και όριο ηλικίας – για να μην απορριφθεί η αίτηση. Ειδικότερα, οι εκπαιδευτικοί, προτού αποφασίσουν την υποβολή συνταξιοδοτικού αιτήματος, θα πρέπει να ελέγξουν εάν ανήκουν στις κατηγορίες των ασφαλισμένων που δεν θίγονται από τις νέες ηλικιακές αυξήσεις που επέφερε ο Ν. 4336/2015, δηλαδή να ανήκουν στην κατηγορία των ασφαλισμένων που συνταξιοδοτούνται με τα παλαιά όρια ηλικίας. Εάν πάλι ανήκουν στις κατηγορίες που υπόκεινται σε αυξήσεις στα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης, πρέπει να βεβαιωθούν για την ορθότητα του νέου ορίου ηλικίας.
2. Επαρκής γνώση του τι ισχύει με τον υπολογισμό των συντάξιμων αποδοχών το 2025
Μέσα στο 2025 προβλέφθηκε, όπως είναι γνωστό, αύξηση συντάξεων κατά 2,4%. Η αύξηση των μισθών θα αποτυπώνεται κάθε χρόνο στον Δείκτη Μεταβολής Μισθών, ο μηχανισμός του οποίου θα καθοριστεί με πόρισμα που συντάσσει ομάδα εργασίας αποτελούμενη από στελέχη του Yπουργείου Εργασίας, και της ΕΛ.ΣΤΑΤ., η οποία συγκροτήθηκε με απόφαση του Υφυπουργού Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης Πάνου Τσακλόγλου.
Το πόρισμα θα παραδοθεί το επόμενο διάστημα και θα ακολουθήσει έλεγχος και αξιολόγηση από το Yπουργείο ώστε να αρχίσει να εφαρμόζεται από την 1/1/2026. Επομένως το 2025 θα εξακολουθήσει να ισχύει ο δεικτής τιμών καταναλωτή, γεγονός που ασφαλώς δεν θα ευνοεί τους ασφαλισμένους που σκέπτονταν σοβαρά να καταθέσουν συνταξιοδοτικό αίτημα το 2025.
Ο εκπαιδευτικός θα πρέπει να συγκρίνει το ύψος του ποσού της σύνταξης με το μισθό που λαμβάνει, ώστε να σταθμίσει το συμφέρον ή μη της επιλογής εξόδου σε σύνταξη. Επιπροσθέτως, κρίνεται σημαντικό να είναι πλήρως ενημερωμένος σχετικά με το νέο καθεστώς απασχόλησης συνταξιούχων, εάν αποφασίσει να απασχοληθεί στον ιδιωτικό τομέα ή ως ελεύθερος επαγγελματίας. Από 1/1/2024 τονίζεται ότι οι συνταξιούχοι που εργάζονται ως μισθωτοί θα έχουν κράτηση 10% στον μισθό και όσοι ασκούν ελεύθερο επάγγελμα θα δίνουν εισφορές με προσαύξηση 50% (με 40% όσοι έχουν και επικουρική).
3. Χρήση/εξαγορά πλασματικών ετών
Η μεγάλη πλειοψηφία των εκπαιδευτικών κάνει χρήση πλασματικών ετών (στρατός, σπουδές, τέκνα κλπ.) για να συνταξιοδοτηθεί νωρίτερα από τα σημερινά γενικά όρια ηλικίας (62, 67). Σε κάποιες περιπτώσεις, είναι γεγονός ότι η αναγκαιότητα αυτή έχει καταστεί ασύμφορη οικονομικά. Ωστόσο, σε πολλές άλλες περιπτώσεις, η αναγνώριση πλασματικών ετών ασφάλισης μπορεί να οδηγήσει στη σύνταξη σε χαμηλότερα των 67 όρια ηλικίας.
Για το λόγο αυτό, οι εκπαιδευτικοί θα πρέπει άμεσα να ελέγξουν την δυνατότητα αναγνώρισης πλασματικών ετών, καθώς η δυνατότητα αυτή μπορεί να τους οδηγήσει πολλά χρόνια νωρίτερα στη θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος. Θα πρέπει όμως, σε κάθε περίπτωση, να υπολογίσουν ταυτοχρόνως, το κόστος της εξαγοράς, καθώς, μετά την έκδοση του Ν. 4387/2016 (Νόμου Κατρούγκαλου) έχει αυξηθεί αρκετά ιδίως
Ειδικότερα, τo κόστος της εξαγοράς εξισώθηκε στο 20% από 1/1/2020 και για τους δημοσίους υπαλλήλους οι οποίοι είχαν το προνόμιο τα προηγούμενα χρόνια να εξαγοράζουν πλασματικά φθηνότερα (με το ποσοστό του 6,67%). Ωστόσο, το προνόμιο της φθηνότερης εξαγοράς έχει και το αντίστοιχο...”τίμημα” ως προς την απόδοση στη σύνταξη, καθώς επιδρά εν τέλει αρνητικά στη διαμόρφωση του μέσου όρου των συντάξιμων αποδοχών (όσα περισσότερα τα “φθηνά” πλασματικά, τόσο μεγαλύτερες και οι αρνητικές επιρροές στη σύνταξη), ο οποίος κινείται χαμηλότερα, εφόσον συνεκτιμώνται κανονικά και τα πλασματικά έτη. Συνεπώς, όσοι έχουν τη δυνατότητα να εξαγοράσουν ακριβότερα, ναι μεν θα αντιμετωπίσουν το ζήτημα του χρόνου απόσβεσης, αλλά θα βρεθούν εν τέλει πιο ωφελημένοι, αφού θα δουν την ανταποδοτική σύνταξη προσαυξημένη, λόγω της καλύτερης απόδοσης των πλασματικών ετών.
4. Ανακεφαλαίωση χρόνων ασφάλισης) προγενέστερων φορέων ασφάλισης
Η μεγάλη πλειοψηφία των εκπαιδευτικών θα πρέπει να κάνει χρήση της διαδοχικής ασφάλισης. Καθοριστικό “κλειδί” για τη συντόμευση του χρόνου απονομής της σύνταξης είναι η έκδοση πριν την αίτηση συνταξιοδότησης αποφάσεων ανακεφαλαίωσης για το χρόνο ασφάλισης (ΠΡΟΣΟΧΗ: δεν αρκούν οι απλές βεβαιώσεις χρόνου ασφάλισης, οι οποίες έχουν απλό πληροφοριακό χαρακτήρα για τον ασφαλισμένο) που έχει διανυθεί πριν το Δημόσιο (π.χ ΙΚΑ, ΟΑΕΕ κλπ). Με τις αποφάσεις ανακεφαλαίωσης, πιστοποιείται ο χρόνος που έχουν διανύσει οι ασφαλισμένοι σε ένα ή σε περισσότερα Ταμεία και έτσι εξασφαλίζεται η ταχύτερη έκδοση της οριστικής απόφασης από το Δημόσιο.
Βασικότεροι τρόποι θεμελίωσης συνταξιοδοτικού δικαιώματος
· Με διατάξεις 25ετίας και όρια ηλικίας (ΠΡΟΣΟΧΗ: για τις μειωμένες συντάξεις, τα προβλεπόμενα όρια ηλικίας, όπως π.χ τα 55 ή τα 60 (για θεμελίωση το 2010), τα 56 (για θεμελίωση το 2011) και τα 58 (για θεμελίωση το 2012) πρέπει να συμπληρώνονται το αργότερο μέχρι 31/12/2022).
· Με 35ετία, 36ετία ή 37ετία, με θεμελίωση το 2010, 2011 και 2012.
· Με 35ετία ανεξαρτήτως ορίου ηλικίας και με 37ετία ανεξαρτήτως ορίου ηλικίας για τους πριν και μετά το 1983 ασφαλισμένους στο Δημόσιο αντίστοιχα.
· Συνταξιοδότηση, ως γονέας ανηλίκου με θεμελίωση το 2010, 2011 και 2012 για τις μητέρες και το 2011, 2012 για τους πατέρες.
· Συνταξιοδότηση, ως τρίτεκνος, με θεμελίωση το 2010, 2011 και 2012 για τις μητέρες και το 2011, 2012 για τους πατέρες.
· 62 ηλικιακά έτη και 40 χρόνια ασφάλισης.
· 67 ηλικιακά έτη και 15 χρόνια ασφάλισης.
Τα κρίσιμα δεδομένα
· Oι παραιτήσεις των εκπαιδευτικών που θέλουν να βγουν στην σύνταξη θα πρέπει να υποβληθούν το πρώτο δεκαήμερο του Φεβρουαρίου και συγκεκριμένα από την 1η Φεβρουαρίου έως την πρώτη εργάσιμη μετά το πρώτο 10ήμερο, ήτοι την Δευτέρα 12η Φεβρουαρίου του 2024. Εντός του εν λόγω δεκαημέρου θα πρέπει οι εκπαιδευτικοί που ενδιαφέρονται να υποβάλουν την παραίτησή τους. Όσες παραιτήσεις υποβληθούν τότε, θα θεωρηθούν ότι γίνονται αποδεκτές και θα οδηγήσουν σε λύση της υπαλληλικής σχέσης την 31η Αυγούστου 2024. Οι παραιτήσεις που θα υποβληθούν μετά την 13η Φεβρουαρίου για να οδηγήσουν σε λύση της υπαλληλικής σχέσης, θα πρέπει να περάσουν από κρίση και έγκριση ΚΥΣΔΕ. Η παραίτηση ανακαλείται ελεύθερα μέσα σε έναν μήνα από την ημερομηνία υποβολής της, με αντίστοιχη ηλεκτρονική διαδικασία έκδοσης υπεύθυνης δήλωσης μέσω του gov.gr.
· Μόνο όσοι δεν μπορούν να θεμελιώσουν (με ή χωρίς την χρήση πλασματικών ετών) μέχρι 31/12/2021 το δικαίωμα για έξοδο σε ηλικία πριν τα 62 ή τα 67, οδηγούνται σε συνταξιοδότηση από τα 62 ή τα 67. Όσοι θεμελιώνουν δικαίωμα συνταξιοδότησης μέχρι 31/12/2021 διατηρούν την ηλικία συνταξιοδότησης, την οποία “κλειδώνουν” και μπορούν να συνταξιοδοτηθούν στη μεταβατική ηλικία, όποτε την συμπληρώσουν, είτε αυτό γίνει το 2024, το 2025, το 2026 κ.ο.κ.
· Εάν κάποιος δεν έχει ήδη καταθέσει αίτηση για πλασματικά έτη για τη θεμελίωση δικαιώματος, θα πρέπει να σπεύσει να την υποβάλει το συντομότερο, προς αποφυγή δυσάρεστων εκπλήξεων και πριν ο φάκελος διαβιβασθεί στο Γενικό Λογιστήριο και στα λοιπά επικουρικά Ταμεία. Τα πλασματικά χρόνια αναγνωρίζονται είτε για θεμελίωση, είτε για προσαύξηση των συντάξιμων ετών, υπολογίζονται στις συντάξιμες αποδοχές και προσαυξάνουν την σύνταξη.
· Σχετικά με τις μειωμένες συντάξεις, παρατηρητέο ότι για όσους εκπαιδευτικούς είχαν θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα τα έτη 2010,2011 και 2012 (άρα είχαν ήδη 25 χρόνια συμπληρωμένης υπηρεσίας μέχρι τότε), το δικαίωμα για λήψη μειωμένης σύνταξης κρίνεται με βάση τα όρια ηλικίας που ίσχυαν μέχρι τον ν. 4336/2015, εφόσον αυτά έχει συμπληρωθεί έως και την 31η Δεκεμβρίου 2022.
· Οι προϋποθέσεις θεμελίωσης δικαιώματος, ο χρόνος ασφάλισης και η νέα ηλικία συνταξιοδότησης πρέπει να συμπληρώνονται μέχρι τις 31.8.2024, όχι κατά την ημερομηνία υποβολής της παραίτησης (ΠΡΟΣΟΧΗ!!)
· Για μέρισμα από το ΜΤΠΥ χρειάζονται 20 έτη εισφορών.
· Για να λάβει ο εκπαιδευτικός εφάπαξ, πλέον δεν χρειάζεται μίνιμουμ 12,5 χρόνων κρατήσεων στο ΤΠΔΥ. Λαμβάνει λοιπόν το εφάπαξ που αναλογεί σε όσα χρόνια ασφάλισης θα συγκεντρώνει.
· Η μεγαλύτερη ανταπόδοση στις συντάξιμες αποδοχές συναντάται στα ποσοστά αναπλήρωσης που αντιστοιχούν από 35 σε έως 40 συντάξιμα έτη (ιδίως δε μεταξύ 37-40 ετών ασφάλισης). Μετά τη συμπλήρωση 40ετίας, ο συντελεστής ανταπόδοσης μειώνεται. Οι εκπαιδευτικοί π.χ που αποχωρούν με ειδικές διατάξεις (με ανήλικα τέκνα και ιδίως οι τρίτεκνοι) θα πρέπει να αξιολογήσουν εάν τους συμφέρει οικονομικά η έξοδος, διότι συνήθως εξέρχονται με λιγότερα έτη ασφάλισης, όπερ σημαίνει ότι η σύνταξή τους είναι ιδιαιτέρως χαμηλή, εφόσοξν υπολογίζεται με τους μικρότερους συντελεστές αναπλήρωσης.
· Πλέον, ισχύει η απονομή όλων των επικουρικών συντάξεων από όλα τα ταμεία με 15 έτη ασφάλισης. Η διάταξη διευκολύνει τους εκπαιδευτικούς στο να θεμελιώσουν δικαίωμα για πλήρη επικουρική σύνταξη με το όριο ηλικίας που παίρνουν την πλήρη σύνταξη και χωρίς κατ΄ ανάγκην να έχουν στην επικουρική ασφάλιση τα 35 χρόνια, για παράδειγμα, που απαιτούνται για την κύρια σύνταξη.
· Σε περίπτωση συνταξιοδότησης εκπαιδευτικού ως γονέα ή συζύγου ατόμου με αναπηρία, η πιστοποίηση αναπηρίας που γίνεται δεκτή στο Δημόσιο είναι μόνο από την ΑΣΥΕ και όχι από τα ΚΕΠΑ και απαιτείται ο χαρακτηρισμός του ατόμου ως ανίκανου για κάθε βιοποριστική εργασία με ποσοστό ανικανότητας 67% και άνω.
· Με την έκδοση της οριστικής απόφασης συνταξιοδότησης από το ΓΛΚ, θα πρέπει να γίνεται εξονυχιστικός έλεγχος της ορθότητας των στοιχείων (π.χ έτη ασφάλισης, παράθεση όλων των ασφαλιστικών φορέων που συμμετέχουν στη σύνταξη, μνεία όλων των εξαγορών πλασματικών ετών κλπ.) που εμπεριέχονται στην ως άνω απόφαση, γιατί πιθανό σφάλμα δεν αποκαθίσταται και μια λανθασμένη σύνταξη παγιώνεται, εφόσον παρέλθει και η προθεσμία άσκησης εφέσεως ενώπιον του Ελεγκτικού Συνεδρίου.
msn
Δημοσίευση σχολίου