Ένα ζητούμενο των σύγχρονων πολιτικών υγείας είναι η βελτίωση της αποδοτικότητας, προκειμένου να επιτυγχάνεται η μεγιστοποίηση των αποτελεσμάτων με τη χρήση περιορισμένων εισροών.
Τα τελευταία χρόνια, είναι ευρέως αποδεκτό ότι αυτή η βελτίωση της αποδοτικότητας οφείλει να βρίσκεται σε στενή σχέση με τη βελτίωση τόσο της αποτελεσματικότητας όσο και με την εξασφάλιση της ισότητας στην παροχή των υπηρεσιών υγείας (δηλαδή με τη μείωση των ανισοτήτων στη Υγεία).
Διότι η μείωση των ανισοτήτων στην Υγεία, αποτελεί ένα ζητούμενο των οργανώσεων και των κοινοτήτων που επιδιώκουν την καλύτερη υγεία του πληθυσμού.
Η σχέση των ανισοτήτων με την υγεία, έχει μελετηθεί εκτενώς, με τη μελέτη τόσο της σύνδεσης συνθηκών φτώχειας με τη θνησιμότητα, όσο και με την άνιση κατανομή των πόρων υγείας στον πληθυσμό.
Κατά τα προηγούμενα έτη, οι μεταρρυθμίσεις στον τομέα της υγείας στόχευαν σε πολύ μεγάλο βαθμό στη βελτίωση της αποδοτικότητας, μέσω της βελτίωσης των επιχειρησιακών διαδικασιών και του περιορισμού του ολοένα και αυξανόμενου κόστους και της ζήτησης υπηρεσιών υγείας από τον πληθυσμό.
Στο σύγχρονο εξαιρετικά μεταβαλλόμενο επιχειρησιακό περιβάλλον στα θέματα υγείας, η σκοπούμενη και ευέλικτη αλλαγή με σκοπό τη μεταρρύθμιση του τομέα υγείας, πρέπει να αποσκοπεί στην ταυτόχρονη αύξηση και των τριών μεγεθών, ήτοι της αποδοτικότητας, της αποτελεσματικότητας και της ισότητας στην παροχή υπηρεσιών υγείας.
Οι μεταρρυθμίσεις για την επίτευξη της ισότητας στη υγεία, πραγματοποιούνται με ακόμα μεγαλύτερη ένταση από το κύμα των μεταρρυθμίσεων της αποδοτικότητας.
Οι μεταρρυθμίσεις για την ισότητα στοχεύουν στην καταπολέμηση της φτώχειας και των εγγενών μειονεκτημάτων ανισοτήτων, ώστε να ανακουφίσουν αυτές τις ανισότητες στις υπηρεσίες υγείας και να συμβάλλουν στο να μειωθεί η διαφορετικότητα που εμποδίζει την πρόσβαση στις υπηρεσίες υγείας (τα εμπόδια πρόσβασης, γλωσσικής επικοινωνίας, πυκνότητας πόρων ανά πληθυσμό και οικονομικά εμπόδια).
Το τρίπτυχο λοιπόν της αποδοτικότητας – αποτελεσματικότητας και ισότητας, επιδιώκεται να βελτιωθεί από τις σύγχρονες μεταρρυθμίσεις υγείας, ώστε το σύστημα υγείας να επιτύχει – όσο αυτό είναι δφικτό- την αποδοτική παροχή υπηρεσιών υγείας προς όλους τους πολίτες και ιδίως προς αυτούς που ανήκουν στα ευάλωτα στρώματα και ομάδες, ανεξάρτητα από το οικονομικό επίπεδο αυτών των πολιτών.
Οι πολιτικές υγείας διατρέχουν όλα τα επίπεδα της διαχειριστικής λειτουργίας των οργανισμών που παρέχουν υγείας στους πολίτες, εξειδικεύονται με τις στρατηγικές, τις τακτικές και τους προϋπολογισμούς και επηρεάζουν την αποδοτικότητα των οργανισμών αυτών.
Ένα απλό παράδειγμα που θα μπορούσε να ερμηνεύσει ικανοποιητικά αυτό τον ισχυρισμό είναι το εξής:
Σε έναν οργανισμό υγείας απασχολείται ένας σημαντικά μεγαλύτερος αριθμός εργαζομένων από αυτόν που οι μελέτες αποδοτικότητας εκτιμούν ότι είναι αναγκαίος.
Η πολιτική μείωσης του κόστους με παράλληλη εφαρμογή της ισότητας στην υγεία, θα μετέφερε τους εργαζόμενους αυτούς σε ένα άλλο τμήμα που θα έχει έλλειψη εργαζομένων με αυτήν την ειδικότητα.
Με τον τρόπο αυτό η πολιτική υγείας θα επιτύγχανε την εκπλήρωση και των δύο κριτηρίων.
Αφετέρου η αποδοτικότητα του τμήματος στο οποίο αρχικά διαπιστώθηκε πλεονάζον προσωπικό θα μεγιστοποιούνταν και αφετέρου, η ισότητα υγείας θα βελτιωνόταν αφού οι λήπτες υπηρεσιών υγείας θα είχαν πρόσβαση σε περισσότερους πόρους στο άλλο τμήμα που πριν δεν υπήρχαν.
Η αποδοτικότητα θα αυξηθεί, διότι το ίδιο έργο θα παραχθεί από μικρότερο αριθμό εργαζομένων, άρα από λιγότερους πόρους.
Το πηλίκο των (σταθερών) εκροών προς τις εισροές θα αυξηθεί και επομένως θα αυξηθεί η αποδοτικότητα.
Αυτό είναι ένα παράδειγμα που μια μεταβολή βοηθά και τις δύο μονάδες (η τμήματα) να κερδίσουν και διαφέρει από μια άλλη μεταβολή που απλώς θα εξοικονομήσει πόρους ή θα προσφέρει υπηρεσίες που δεν απαιτούνται.
Η πολιτική υγείας θα πρέπει με τον τρόπο αυτό να ωφελεί τους λήπτες υπηρεσιών υγείας κατανέμοντας κατάλληλα τους περιορισμένους διαθέσιμους πόρους με έναν έξυπνο τρόπο ώστε να βελτιώνεται ταυτόχρονα η αποδοτικότητα των μονάδων υγείας και η ισότητα.
Τρίπολη, 15-02-2025
Γεώργιος Φαράντος
Διδάκτωρ Πολιτικών Υγείας και Αποδοτικότητας Μονάδων Υγείας.
Διδάσκων Τμήματος Πολιτικών Δημόσιας Υγείας Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής.
Δημοσίευση σχολίου